Zeer serieuze Föhnstorm recht over de Alpen

In de Alpen onder paragliders heerst een ware pseudoreligie over Föhn, die wind dus waarnaar de haarblazer naar genoemd is. Je hebt dus die Föhndiagrammen waar ze allemaal naar kijken en steeds als die een beetje uitslaan heerst er opwinding en kan er absoluut niet meer gevlogen worden. Vaak is het loos alarm. Ja er is een groot drukverschil over de Alpenhoofdkam, maar nee er komt geen of amper gevaarlijke wind. Vandaag is dat anders. Vandaag poepen we in onze broek.

Het ICON-D2 model dat ik gebruik bij het nemen van beslissingen over het tandemvliegen in Zell am See Kaprun was weer eens spot on. Terwijl het Oostenrijkse meteorologische instituut zelfs op dit moment nog rept van windstoten harder dan 120kmh, zag ik woensdag al dat het eerder richting 200kmh zou gaan. En bij het Westliche Gamshorn (2997m) is de 186kmh ook al gehaald. Dat is aan het einde van het Paznaun-dal (Ischgl). Snuffel hier op deze paragliding website zelf maar eens rond tussen alle weerstations. Patscherkofel doet ook al boven de 180kmh en dat scheert dus vlak over Innsbruck heen. Vliegen daar nog vliegtuigen?

Meestal in de Alpen als je op 850hPa kijkt (1500m) dan zie je niks, nada. Bovenstaande kaart is dan in het hele Alpengebied gewoon helemaal blauw. Het waait daar nooit, in de zin van waaien. Kan ik als tandempiloot bevestigen. Ik kan intussen starten tot windstoten van 40km/h – zeg maar tot en met windkracht 5 – maar dat komt echt praktisch nooit voor anders dan net voor een heftig onweer uit in een scherpe piek naar 100kmh (dan zit ik natuurlijk thuis aan de thee). Vele piloten in de Alpen durven bij 25km/h wind al niet meer te starten en bij 35km/h geeft vrijwel iedereen de pijp aan maarten. Maar vandaag…. heb je dus ook op die lagere hoogte de zogenaamde Föhndurchbruch. Dat is dus waar piloten als den dood voor zijn. Dat je eerst nog veilig onder inversie zit met een rustig windje en dat dan ineens de wind naar 60-80kmh omhoog schiet daar waar jij vliegt.

Hierboven de kaart (allemaal van woensdag dus) die de (steady) wind op 3km hoogte aangeeft. Over de hoge kammen dus. 60-80 knopen lees je af.

En nu dan waarom het dit keer een echte is…. Kijk naar de wind op 9km. Vergelijkbaar met de nog iets hogere straalstroom dus. Met een wijde omhaal nu echt recht over de Alpenhoofdkam. Daar heeft die wind helemaal geen zin in. Die gaat er veel liever omheen…. maar met een aanloopje vanuit Noord-Afrika lukt het toch om over de hoofdkam te springen. En dat gaat dan met zeer veel geweld gepaard. Een krankzinnige massa aan lucht moet 3-4km worden opgetilde en over de Alpen worden neergekwakt. Daarbij regent het ook flink aan de zuidkant terwijl het aan de noodkant flink zonnig kan zijn met sigaren (vandaag nauwelijks yoals je op foto-webcam.eu ziet).

Afsluitend terug naar het Föhndiagram. Deze is natuurlijk bloedstollend met ruim meer dan 10hPa drukverschil tussen Lugano en Zürich. In Oostenrijk is het 8. Normaal zeggen we dat we boven de 4 Föhn hebben en voorzichtig moeten zijn cq niet meer vliegen. Maar vaak is het dus loos alarm. Ik herinner me een geval dat de uitslag werd veroorzaakt door een hele diepe depressie boven Denemarken. En dat het dus lokaal in de Alpen niets voorstelde. Kortom: weer is een holistisch ding. Alles in de gaten houden en slim je conclusies trekken.

Ach ja… Patscherkofel doet al 197km/u. Nu weer iets omlaag. Wordt de 200kmu nog gehaald?