Ensembles zijn de beste manier om het weer op de iets langere termijn te bekijken. We kijken dan meestal naar grafieken die ook wel “pluimgrafiek” worden genoemd. Twee websites waar je de ensembles voor heel Europa kunt vinden zijn:
Wetterzentrale.de | Meteociel.fr |
Klik op bovenstaande dieplinks en je zit meteen op de goede plek. Nu moet je op basis van de locatie van jouw wintersportbestemming op het punt op de kaart klikken dat het dichtst bij jouw bestemming ligt.
Resolutie
Let op: de resolutie van de Wetterzentrale-grafieken is 1° (gelijk aan de resolutie van het weermodel) en daarom gelden de ensemble grafieken voor een groot gebied van 100 x 100 km. Je kunt gemakkelijk kijken of de GPS coordinaten (Lat, Long) overeenkomen met jouw bestemming, maar je moet dan wel kijken of het ensemblepunt niet net aan de andere kant van de Alpenhoofdkam ligt. Voor het verloop van de Alpenhoofdkam zie hierrr. De ensemblegrafieken van Meteociel.fr zijn achteraf simpelweg geïnterpoleerd naar een grid van 0,1° dan lijk je dus op 10km nauwkeurig te zitten maar zeker als er hoge bergruggen in het gebied liggen is zo’n interpolatie natuurlijk twijfelachtig.
Uitleg bij de Wetterzentrale grafieken aan de hand van een actuele grafiek voor Nederland:
Bron: Wetterzentrale.de – de coördinaten kun je aanpassen door de getalletjes te veranderen in deze url.
De hoogte van het 850hPa vlak waarvoor de temperatuurlijnen zijn berekend, varieert onder meer met de luchtdruk tussen ruwweg 1250 en 1600m. Op de weerkaarten van het 850hPa vlak is deze hoogte steeds aangegeven in decameters: 1 dam is 10m. Een zigzag in de temperatuurlijnen met duidelijke dagmaxima en dagminima krijg je alleen als het 850hPa vlak in de buurt van het aardoppervlak (“virtueel” onder het aardoppervlak kan ook in een weermodel). Voor het Nederlandse punt lat 51 long 6 zien we die zigzag niet maar voor punten in berggebieden wel!
Gemiddeld daalt de temperatuur met 0,6°C voor elke 100m die je omhoog gaat en omgekeerd. In turbulente natte weersomstandigheden waarin de atmosfeer verticaal goed wordt “doorgeroerd” klopt deze regel exact. Bij stabiel weer (hogedruk of heldere nachten) en bij warmtefront passages is de opbouw van de atmosfeer vaak heel anders en is het aan de grond juist (veel) kouder dan hoger in de atmosfeer. In dat laatste geval wordt het erg belangrijk om ook op de meteociel.fr ensemblegrafieken te kijken die ook de temperatuur op 2m hoogte boven het aardoppervlak aangeven (zie hieronder).
De neerslag is aangegeven in mm per 6 uur. De stippellijnen staan 2 etmalen uit elkaar. Dat is 8 x 6 uur. Zo kun je aardig inschatten hoeveel neerslag er totaal valt bij een bepaalde neerslagpiek. 1mm regen komt ruwweg overeen met 1cm sneeuw.
4 keer per dag komt er een nieuwe ensemble-grafiek uit:
- Die van de 00u run (00Z in rechterbovenhoek) rond 7 uur ’s ochtends
- Die van de 06u run (o6Z in rechterbovenhoek) rond 13 uur ’s middags
- Die van de 12u run (12Z in rechterbovenhoek) rond 19 uur ’s avonds
- Die van de 18u run (18Z in rechterbovenhoek) rond 1 uur ’s nachts
Groen is hoofdrun
Je ziet temperatuur en neerslag in 1 grafiek bij elkaar maar liefst 16 dagen vooruit. De groene run is de GFS hoofdrun met de volle rekenpower waarvan je op deze pagina van deze site ook alle kaarten kunt vinden tot +192u en op Wetterzentrale tot +384u. Het berekenen van de hoofdrun kost enkele volle uren op een Amerikaanse supercomputer. De rode lijn is het gemiddelde voor de tijd van het jaar.
Blauw is controlerun
Om een ensemble van 20 runs te kunnen berekenen moet het model worden vereenvoudigd omdat je anders niet genoeg rekenpower hebt. De dikke blauwe lijn is wat je krijgt als je het vereenvoudigde model start met dezelfde uitgangsdata als het volledige model. De twintig ensemble-runs ook wel “leden” genoemd, ontstaan doordat er kleine variaties in de uitgangswaarden worden aangebracht.
Grijs is ensemble-gemiddelde
De spreiding van het ensemble (de breedte van de pluim) is een maat voor de onzekerheid van de berekening. Ook zie je of de hoofdrun een uitschieter is of meer bij het ensemble-gemiddelde ligt – de dikke grijze lijn. Veel mensen nemen het ensemble-gemiddelde als uitgangspunt voor een voorspelling, maar uiteindelijk maken de weergoden echte keuzen en krijgen we geen gemiddelde maar een specifiek scenario. Een lijn die oorspronkelijk een extreme uitschieter was, kan later gewoon uitkomen!
Uitleg bij de ensemble grafieken van meteociel.fr
Meteociel.fr is een tweede website waar we belangrijke ensemblegrafieken kunnen opvissen. Hierboven een voorbeeld voor De Bilt van 8 december 2012. Klik op deze link voor een actuele grafiek voor de Bilt.
Als je op een ensemblepagina (of pop-up) bent van meteociel.fr dan kun je kiezen uit verschillende variabelen die je als ensemblegrafiek wilt zien. De temperatuur op 2m is heel belangrijk als je kijkt naar een gebied als Wintersport-Arena Sauerland of Voss in Noorwegen en natuurlijk ook Nederland waar het 850hPa vlak hoog boven het aardoppervlak ligt. Luchtdruk is waardevol omdat het een idee geeft van hoe zonnig het zou kunnen worden (afgezien van dalnevel) en ook hoe koud ’s nachts. Wind om in te schatten of skiliften zullen sluiten. Of als je ijszeiler of snowkiter bent natuurlijk.
De kleuren zijn anders op meteociel. De hoofdrun is niet groen maar zwart. De controlerun is wel hetzelfde: blauw. Het gemiddelde van alle leden is niet grijs maar rood. Het klimatologisch gemiddelde is op meteociel niet aangegeven.
De Meteociel ensembles zijn geïnterpoleerd naar een resolutie van 0,1° en gelden dus voor een gebied van ongeveer 10 x 10 km. Wil je het ensemble voor een andere plek zoek dan de GPS-coördinaten op met gpscoordinaten.nl en vul ze in met 1 decimaal (punt ipv komma) in de url van deze link. Hierboven stelden we al dat die interpolatie in bergachtig terrein verre van perfect is.
Let op: pas in de url ook steeds aan voor het tijdstip van de dag:
- vanaf 7 uur ’s ochtends: run=0
- vanaf 13 uur ’s middags: run=6
- vanaf 19 uur ’s avonds: run=12
- vanaf 1 uur ‘snachts: run=18
Meer ensembles
Ook het Meteoconsult publiceert dagelijks een pluimverwachting waarin je ECMWF en GFS kunt vergelijken:
- Bekijk de grafiek hierrrr of surf naar weer.nl/pluimverwachtingen.html
En deze zijn van het KNMI op basis van ECMWF:
- 10-daags: bekijk grafiek hierrrr of surf naar knmi.nl/exp/pluim/
- 15-daags: bekijk grafiek hierrrr of surf naar knmi.nl/exp/pluim/vijftiendaagse
Studiemateriaal
Wil je alles over ensembles weten kijk dan eens hier:
www.hpc.ncep.noaa.gov/ensembletraining/
4 reacties