Gisteren deelde MarcoZ in de reacties deze foto met ons in de reacties. Een mooi berijpt landschap in Posbank op de zuidelijke Veluwe, maar tegelijk ook veelzeggend voor het klimaat waar we tegenwoordig in leven. Want pakweg vijfentwintig jaar geleden zou er bij gelijke weerkaarten niet veel te zien zijn geweest op dergelijke foto’s. Mist was toen de standaard associatie met rustig windloos hogedrukweer in de winter. Mist, mist, mist, en nog eens mist. Ik kan me bijna niets anders herinneren. Bij licht negatieve temperaturen met de fiets naar school in de mist waardoor je haar helemaal wit was aangevroren toen je aankwam. En als je weer naar huis ging? Terug diezelfde mist door bij temperaturen die nauwelijks veranderd waren. Waar is onze mist naartoe? Ik zie me later al gesprekken houden met mijn kleinkinderen: “vroeger was er veel meer mist.” Antwoord: “Wat opa? Nist? Wat is dat?”
De atmosferische omstandigheden waren er de voorbije dagen nochtans naar. Koude nachttemperaturen doordat de hogedrukas over onze omgeving is komen te liggen en de wind grotendeels is weggevallen. Merk trouwens op dat het in Vlissingen actueel een stuk zachter is door binnenschuivende bewolking daar.
Maar in ieder geval ook nu weer … op een enkele plaats na, geen mist.
Daardoor kon de temperatuur de voorbije dagen overdag tot ruim boven het vriespunt klimmen en leeft er bij sommigen toch niet echt een volledig wintergevoel. Op dit radarbeeld van gisteren zie je dat het regionaal in Noord-Frankrijk en Duitsland wel van dat was.
In Metz begon de mist zelfs uit te sneeuwen bij lichte vrieskou overdag. Ik heb een sterk vermoeden dat de grote industriële uitstoot daar voor iets tussenzit. De grote hoeveelheid fabrieken ginds in Noord-Frankrijk zal je ongetwijfeld al wel eens zijn opgevallen wanneer je daar met de auto passeert.
Hoe komt dit nu allemaal? En ja, ik weet wel dat de inversielaag de voorbije dagen eigenlijk wat te dun was om dikke grootschalige mist toe te laten. Maar veel heeft ook te maken met de properheid van onze lucht tegenwoordig. Halverwege vorige eeuw was onze luchtkwaliteit merkelijk minder omdat we toen nog op grote schaal fijnstof de lucht in joegen. Denk aan de zwarte roet die je vroeger uit al onze dieselwagens en bussen zag komen. Daardoor waren er veel meer condensatiekernen (zoals roet, in de lucht zwevende kleiplaatjes, zoutkristallen, stuifmeel, …) aanwezig in de lucht waarop waterdruppeltjes kunnen beginnen condenseren, een belangrijke voorwaarde om het tot mist te laten komen. Er zijn laboratoriumproeven bekend waarin men lucht extreem koud maakt maar de erin aanwezige waterdamp toch niet begint te condenseren, simpelweg omdat die lucht extreem zuiver is. Zonder condensatiekernen dus. Maar dat laatste was halverwege vorige eeuw allerminst het geval. Die fase wordt ook wel Global Dimming genoemd. Merkelijk minder zonlicht bereikte toen het aardoppervlak. Maar vanaf de jaren ’80 – ’90 zijn we begonnen onze luchtkwaliteit te verbeteren. Minder aerosolen in de lucht en dus kregen we een Global Brightening. Terecht natuurlijk dat we dat gedaan hadden, maar we kregen dus ook een afname in onze mistkansen en tegelijkertijd ook een opwarming van onze winters.
Goed, genoeg daarover. Snel door naar de weerkaarten! Want … ow ow, wat doet het Amerikaanse GFS allemaal vanochtend! Gisterenochtend hadden we die onverwacht intense sneeuw die het Europese weermodel berekende. Vanochtend zien we hetzelfde, maar dan in het Amerikaanse GFS. De hogedruk die nu nog boven onze hoofden ligt, schuift sneller naar ZO-Europa weg waardoor er vanuit de Azoren meer warmte op grote hoogte naar het noorden kan worden gebracht en het Azorenhoog eerder in die richting gaat uitbreiden. Gevolg is dat de depressie boven het zuiden van Scandinavië makkelijk naar het zuiden kan uitzakken …
… en daarbij ook de oostelijke Alpen meeneemt.
Meer in detail ziet dat er zo uit. Occlusiefront dat zondag al wat lichte sneeuw aan de Alpennoordkant geeft.
Gevolgd door koude lucht die op maandag helemaal tegen de oostelijke Noordkant van de Alpen gestuwd wordt.
Het Amerikaanse model berekent nu zelfs waarden die richting de halve meter gaan in delen van Salzburgerland! Jawel, je leest het goed. Wel meteen opmerken dat GFS neerslaghoeveelheden heel dikwijls overschat, dus pin je daar nog niet op vast. Maar besef dat het wel degelijk kan.
Hier het ensemble voor Salzburgerland. Je ziet, de zwarte hoofdrun is enthousiast, maar staat niet alleen. Toch zijn er nog steeds leden die helemaal niet meedoen met de show. Best dus nog even afwachten. En na die sneeuwval? Grote onzekerheid. Je ziet dat het daarna alle kanten uit kan. Dus ook de winterse kant die GFS vanochtend berekent. Want zagen we daar op de vorige kaart geen drukstijgingen boven Noord-Europa?
Jawel hoor. En die is blijkbaar here to stay. Met grote delen van West-Europa dan in een koude oostelijke stroming, met vorst in de nacht en overdag licht positieve temperaturen (wegens het gebrek aan mist, haha). Nu ja, die mist had hier sowieso niet aan de orde geweest. Te veel wind daarvoor. Bovendien is er geen diep lagedrukgebied boven de Midellandse Zee aanwezig die Russische transportkou op gang kan brengen.
En ook op de laatste kaarten van GFS zitten we dan nog steeds in diezelfde stroming. Duiken we een lange winterse periode in? Ik ben in ieder geval wel blij met deze hoofdrun, want het ensemble van het Europese model gisterenavond trok helemaal nergens naar.
Hoe zit het trouwens met dat Europese model vanochtend? Wel, enerzijds trekt de hogedrukkern ook hier snel genoeg richting ZO-Europa weg, maar anderzijds komt de warmte aanvoer vanuit het Azorengebied hier net wat minder noordwaarts. In mensentaal wil dat zeggen dat dat goed nieuws is voor de sneeuwval in de noordelijke Alpen komende zondag en maandag, maar dat de Lage Landen daarna niet echt in een oostelijke stroming terecht gaan komen, simpelweg omdat het hoog niet goed genoeg komt te liggen.
Snel nog wat EC-sneeuwkaartjes bekijken want die stromen net binnen. Hier de binnenkomende sneeuw op zondag vanuit het front.
En hier dan de koude lucht die op maandag tegen de Alpen gestuwd wordt.
Ook in het Europese model zien we dus mooi accumulatiewaardes, die in de oostelijke stuwingsgebieden richting de 40cm gaan! Gisteren zei ik in de avondupdate nog dat we wel vrij zeker van vijf centimeter konden uitgaan door het overtrekkende front op zondag, maar dat het voor de rest hopen was op meer. Ik denk dat we die verwachting ondertussen toch al iets naar boven kunnen bijstellen! Vanavond kijkt Ronaldo hoe het er voor staat, en of de winter keihard gaat toeslaan. Tot later!
99 reacties
Gesloten voor reacties.