Weer ’n veel te koude maand op Antarctica en mooie sneeuw Alpen

Met in de Alpen de overgang van warme Föhn naar kou en sneeuw komend vanuit Frankrijk waar de afgelopen dagen veel kou heen is geblazen. Misschien sneeuwt het zelfs hier beneden in Kaprun morgen maar nog niks echt spectaculairs. Daarentegen is er aanleiding om nog eens naar Antarctica te kijken. Wat is daar toch aan de hand?

Het begon allemaal met mijn ontdekking van de Twitteraar Stefano di Battista die vrijwel dagelijks exacte meetwaarden deelt met betrekking tot extreem weer en die een speciale liefde heeft voor Antarctica. Zijn feed laat zien dat hij zeker niet tot de klimaatsceptici gerekend kan worden, maar als het ergens verrekte koud is dan meldt hij dat eerlijk en zo vonden we bij hem het opmerkelijke feit van een volledig winterhalfjaar dat recordkoud was verlopen op Antarctica. Op Facebook maakte het nogal wat los, zie je hierboven.

The race to the South Pole! #OnThisDay #OTD in 1911, Robert Falcon Scott left the Cape Evans Hut on Ross Island, to begin his journey to the Pole. Amundsen had begun 13 days beforehand from the Bay of Whales, a location 96km closer to the Pole; photo @scottpolar pic.twitter.com/enzIuIQ8KW

— The Antarctic Report (@AntarcticReport) November 1, 2021

Dus sindsdien volg ik Di Battista en kom ik steeds weer leuke dingen tegen. Wat is er bijzonder aan 1 november 2021? Het is precies 110 jaar geleden dat Robert Scott vertrok vanuit het basiskamp aan de kust voor zijn poging als eerste de zuidpool te bereiken. Hij kwam er ook. Helaas enkele dagen na Amundsen die er een tent en een brief aan de Noorse koning had achter gelaten. En vervolgens verliep de terugtocht catastrofaal en kwam zowat iedereen te overlijden.

Tja van ski’s maak je bij een ongeluk op de piste een kruis om skiërs die van boven komen te waarschuwen. Destijds in het voorjaar van 1912 (de Antarctische herfst) werd het een kruis op de sneeuwhoop over de tent waarin de lichamen van Scott en twee expeditiegenoten werden gevonden. Lees het hele verhaal op Wikipedia. De Nederlandse versie is wat warrig met een Evans die eerst overlijdt en dan weer terugkomt in het verhaal. Dus lees wellicht de Engelse versie.

On 25 October at Concordia Station the minimun reached -61.5 °C. The cold does not let go

Note: this value is important but not extraordinary. The monthly minimum for November indeed is -62.2 °C on 2006, day 2 pic.twitter.com/AMc8UJu7eU

— Stefano Di Battista (@pinturicchio_60) October 26, 2021

It hadn't been so cold in October at the South Pole station for 23 years

The provisional monthly average set -54.4 °C the coldest since October 1998 (-54.8 °C)

From the normal 1991-2020 are -3.5 °C pic.twitter.com/22OlfYJZW4

— Stefano Di Battista (@pinturicchio_60) November 1, 2021

Maar goed. Het hele winterhalfjaar was dus al extreem koud op Antarctica. Zie mijn recente artikel daarover. Zes maanden op rij vanaf april te koud ten opzichte van het klimatologisch gemiddelde. En nu kijken we met Di Battista naar oktober… mmm… 3,5 °C kouder dan het klimatologisch gemiddelde? Zo koud als sinds 1998 niet meer?

Mmmm… 1998 is het moment van de grote Super El Ninjo die de hele aarde een warmere fase in slingerde. En willen we weer elfstedentochten zullen we toch weer links van die grote temperatuurpiek moeten landen. Dus als klimaatverandering niet lineair is maar cyclisch moeten we omzien naar een kentering terug naar destijds. Waar zou je dat aan kunnen aflezen? Inderdaad aan actuele records die aansluiten bij records van destijds. Dat zijn dan nog maar kleine signalen. Uiteindelijk moet natuurlijk die rode lijn weer gaan kelderen…. en dat is de laatste maanden niet gebeurd. En dus wachten we met smart op de update voor oktober morgen of overmorgen. Altijd erbij aantekenend dat enkel onze moderne welvaart ons überhaupt in staat stelt te hopen op flinke kou. Hoewel bij de huidige energieprijzen?

Laten we daarbij weer eens naar de Pacific Decadal Oscillation (PDO) kijken, de in 1997 door een visserijbioloog in Alaska voor het eerst beschreven grote natuurlijke klimaatschommeling van onze grootste oceaan. Dé grote vraag is of het kleine rode blobje rond de Super El Ninjo van 2015-2016 het begin is van een langere rode fase of enkel een korte verstoring van een langere koude fase. Zie bijvoorbeeld het warme blobje rond 1959 in een lange koude fase tussen 1944 en 1977. Maar waarom is 2000-2015 dan niet al merkbaar kouder geweest?

Simpel: omdat net toen de Atlantic Multidecadal Oscillation de warme fase in ging. Klimaat = PDO + AMO + vulkanisme. Dat is de formule. Dus echt koud kan het pas worden als beide koud zijn, zoals rond 1910 en rond 1970. Dus tja mijnheer Smit…. waar blijven die beloofde koude winters nu? De AMO grafiek gaat zo puur op het oog op zijn vroegst rond 2030 terug de koude fase in. In 2012 leek het er even op dat de AMO negatief zou worden (zie hierrr), maar dat is dus helemaal niet uitgekomen (ik focus daar nu pas weer eens op moet ik tot mijn schade en schande bekennen). Dus nog weer 10 jaar geduld tot AMO en PDO beide negatief zijn? Ach tenminste hebben we El Ninja momenteel en hebben we ook de laatste jaren af en toe mooie winters gehad. We zien die records op Antarctica. En de zonneactiviteit is zo laag als nooit eerder binnen de periode waarin we deze grafieken inkleuren. Dus verrassingen zijn niet uitgesloten en een 1947, 1963 of 1979 winter kan gewoon ook per toeval altijd zo maar ineens toeslaan. Maar ook dat zou nog geen bewijs zijn van een definitieve kentering. Hoe zat het ook al weer bij klimaat? Het is de saaiste wetenschap die er is omdat het waarnemen/meten zo verschrikkelijk traag gaat. Op zijn vroegst 30 jaar later weet je iets. Enkel paleoklimatologie, de studie van klimaatschommelingen in het verleden, is spannend omdat je door de honderdduizenden en miljoenen jaren heen en weer kunt flitsen.

Delighted to announce the publication of the second edition of Antarctic Climate Evolution. Great to work with @Florindo_fabio @naish_tim & Laura de Santis, & all contributors, on this 'state of knowledge' of historical Antarctic change and assessment of its future. pic.twitter.com/XVkOYaOKXq

— Martin Siegert (@mjsiegert) October 28, 2021

Kan een interessant boek zijn natuurlijk. Dank voor de tip Di Battista. Maar wij switchen nu terug naar Europa.

Oktober warmer dan gemiddeld bij ons in Nederland. September was ook te warm. Juli en augustus te koud. Onderstreept nog eens hoe extreem zeldzaam het is zes maanden op rij een afwijking naar één kant te hebben zoals deze winter op Antarctica gebeurde…. ehhh 7 maanden op rij dus want oktober was ook veel te koud. Echt zéér opmerkelijk.

In de pluim voor het oosten van Nederland zie we de eerste sneeuwkansjes in het midden van de maand. Behoorlijk droog allemaal.

Droog in Nederland omdat de sneeuwpieken in de Alpen die je hierboven ziet vanuit het westen en zuidwesten komen. De eerste piek komt uit Frankrijk en brengt nu al sneeuw in Zwitserland. De tweede piek komt straks zelfs helemaal uit Spanje terug naar de Alpen. Daarna loopt de luchtdruk weer op en hebben we een fase met fris maar rustig weer in de Alpen.

We sluiten af met een fraaie actuele kiek uit Belalp in Zwitserland.

PS Donaties zijn welkom