Een heel klein beetje zie ik de vergelijking met 1953. Ook toen -of nee, zeker toen!- zag men het niet aankomen en kon er niet tijdig gewaarschuwd worden. Want, we zagen dit niet echt aankomen. Ja, Hajo schrijft er wel al enigszins over sinds donderdagavond. Maar niet met het nadrukkelijke geschreeuw zoals ik dat hier nu doe; te veel onzekerheid toen nog. Moraal: het weer is en blijft enorm onvoorspelbaar; ook zo kort vooruit! Geen nood trouwens. Ten eerste betreft het geen noordwesterstorm; ten tweede is onze waterhuishouding in Nederland tegenwoordig prima op orde. In Duitsland is dat overigens een ander verhaal. Dijkdoorbraken en overstromingen sluit ik daar opnieuw niet uit. En misschien is het toch wel oppassen op de lager gelegen campings aan de rivieren en beekjes in met name Limburg.
Maar wat een verschil in de waarschuwingen door de officiële instanties trouwens! Code rood net over de grens; voor een groot deel van Duitsland waar tot en met morgenavond rekening gehouden wordt met neerslagsommen tot 120 mm. Maar (nog?) geen waarschuwing voor Nederland. Het KNMI waarschuwt met code geel wanneer er meer dan 30 mm /uur neerslag of hinder voor het wegverkeer verwacht wordt, code oranje (of rood) bij meer dan 75 mm /24 uur. Dat alles in een gebied van minimaal 50 x 50 km. En dat zit niet in de (KNMI) verwachting). Waarom niet gaan we zo zien.
Eerst even de uitgangssituatie. Mijn aandacht werd vandaag getrokken door de neerslagradar. Al een groot deel van de dag een strak begrensde neerslagzone! Zuidoost-noordwest trekkend en georiënteerd: via midden-Limburg over Utrecht naar de kop van Noord-Holland. Aan de (noordwest)zijde het minst intensief. De meest actieve zone meestal net bij onze oosterburen, maar zich langzaam wat noordwestelijk verplaatsend. En uitbreidend aan de noordoostzijde.
Voor de bewolking geldt vrijwel hetzelfde stationaire beeld. Met Zeeland en het westen van België volop in de zon!
Op huis aan vanuit mijn werk had ik vanaf de Moerdijkbrug vanmiddag een schitterend uitzicht richting het zonnige Zeeland. Ik was echter zo stom daar geen foto van te maken! Op de Brienenoord maar dan. Niet half zo mooi omdat het daar (ja, rijdende weg natuurlijk) wat moeilijker foto’s maken is en ook omdat die mooie blauwe lucht dus verder zuidelijk zat. Toch is de scheiding hier nog mooi te zien.
Maar ook in Zeeland niet warm vandaag. Aan de grond maar ook in de onderste luchtlagen (tot net boven het 850 hPa-vlak / 1500 meter) is de aanvoerrichting noord. Brrr. Op die 1500 meter actueel 5 tot 7 graden. In Zeeland (daar op die hoogte het koudst) dus precies weer die 15 graden die je daarbij mag optellen bij maximale instraling.
De Bilt, aan de rand van de regenzone dus, piekte rond 0h vanmorgen, 11h30 en nog een keer om 17h met net boven de 16 graden (hier een willekeurige situatie tegen zes uur vanavond). Desondanks de op één na koudste 16 augustus sinds het begin van de metingen in 1901.
Landelijk vrijwel overal –ook in Zeeland– top 10 noteringen qua laagste maxima. Kennelijk staat de 2e decade van augustus doorgaans garant voor warm en zonnig zomerweer. Zo niet vandaag dus. In de intensieve en langdurige neerslag bleef het op veel plaatsen veel kouder. Datumrecords voor o.a. Volkel en Hupsel. En zie Arcen eens. Het oude record met bijna 4 graden verpulverd. In de langere reeksen vallen overigens vooral 1956 (ja, dat was met die winter die een Hellman-koudegetal van 223 voor De Bilt opleverde) en 1957 op als toppers.
Zoals gezegd: dat komt door de koude noord(noordwest)elijke aanvoer in de onderste 1500 meter.
Wat hoger in de atmosfeer (op het kaartje het 500 hPa-vlak = ca. 5700 meter hoogte; maar deze situatie ziet er ook op 700 hPa zo uit) ) een heel ander patroon. Een vochtige zuidoostelijke stroming! De warme lucht is lichter; bij het botsen met de zwaardere en plakkerige kou uit het noorden schuift die warme lucht er overheen: zgn. “opglijding”. Waarmee de neerslag verder geactiveerd wordt.
Nog een kaartje op 5700 meter hoogte. Nu met de windsnelheden. Overal veel blauw; weinig wind. En dat geldt voor alle luchtlagen. Weinig horizontale luchtdrukverschillen, weinig stroming. Dat maakt de details lastig. Moeilijke factor is ook de mate van opglijding; die kan zeer plaatselijk en tijdelijk versterken.
Grote verschillen dus in de berekeningen. Waarbij tot vanavond het HIRLAM en het ECMWF de minste regen berekenden maar beiden erg springerig zijn in hun eigen opvolgende runs Nu in de 12h runs draaien ze echter wat bij richting het GFS. We kijken even naar de komende 24 uur vanaf afgelopen (zondag)middag 2 uur. Het KNMI model HIRLAM: 40 tot 50 mm in Twente.
Het Europese ECMWF model: 50 tot 55 mm in vrijwel dezelfde regio.
Het Amerikaanse GFS model pakt uit. Van de Noordoostpolder tot de oostgrens in een groot gebied 75 tot 110 mm. Redelijk stabiel in de berekening daarvan; de 6h run liet exact hetzelfde beeld zien.
Het Britse UKMO (gaan we vaker naar kijken) liet in de 6h run 115 mm in de Achterhoek vallen. De 12h run van dat model doet een nog grotere plons maar laat die wat minder stationair vallen; de neerslag trekt hier verder westwaarts. Met bijvoorbeeld 73 lier per vierkante meter in de tuin van Hajo (Krommenie). Daar in deze berekening vooral de komende 12 uur!
Na morgenmiddag is het nog niet klaar hoor. Het GFS bijvoorbeeld doet er nog eens 30 tot 40 mm in de daaropvolgende 24 uur bij; dit bovenstaande zou dan tot dinsdagmiddag mogelijk zijn. Code geel of oranje lijkt me op basis van e.e.a. niet onverstandig. Wellicht volgt die waarschuwing nog. Maar vooralsnog gaat het KNMI uit van maximaal 50 mm in 24 uur in Twente. Zij kijken echter slechts naar het HIRLAM, ECMWF en HARMONIE model.
Actueel plenst het behoorlijk, precies over de strook waar de meeste neerslag berekend wordt. Via de radar lastig te zien wat er nog aankomt, vooral achter de zone uiterst rechts op de kaart. Soms activeert het, dan weer dooft het een beetje uit.
Dit zijn de huidige totalen voor vandaag; die mogen er zijn. Een meer gedetailleerd maar iets minder betrouwbaar “live” overzicht is te vinden op hetweeractueel, waar veel amateurstations verzameld zijn. Ik ga het in ieder geval wel volgen; spannend weer!
11 reacties
Gesloten voor reacties.