Nee, de titel van dit bericht wil zeker niet suggereren dat het daarna over is. Sterker nog, grote kans dat er gewoon nog zo’n mooie zomerweek aan vast geknoopt wordt. Daarover straks meer. Maar deze week is de tweede vakantieweek voor Zuid-Nederland en de eerste voor Noord-Nederland. En vanmorgen is de vierdaagse van Nijmegen van start gegaan. Op de foto het centrum van Nijmegen maandagmiddag vier uur. Het ging hier al aardig los. Daarom eerst in detail naar de twee afgelopen nachten en dag en de komende vier dagen kijken!
In de nacht naar maandag werd het vlak boven de grond 3.5 °C op het meetstation Twente. Net als op veel andere plaatsen ging de afkoeling tot zo rond middernacht erg snel, soms wel met 3 graden per uur.
Toen stokte het en ging mijn verwachting (vorst aan de grond) bijna letterlijk de mist in. Het dauwpunt werd al vroeg – toevallig exact om middernacht – bereikt. Op dat moment is de luchtvochtigheid aan de grond 100% geworden en is T = Td. In deze grafiek is mooi te zien hoe vanaf dat moment de afkoeling veel minder snel gaat simpelweg omdat bij elke verder afkoeling nu condensatiewarmte vrijkomt die eerst moet uitstralen. Dat er ook nog wat bewolking was binnen geschoven hielp natuurlijk ook niet. Maar toch: plaatselijk meer dan 17 graden verschil tussen de dag- en nachttemperatuur mag er zijn hoor. Dat wordt momenteel zelfs in de noordelijke Sahara niet gehaald!
Afgelopen nacht min of meer hetzelfde verhaal. Dit kaartje is de verwachting voor vanmorgen 6h uit de Amerikaanse 18h gisteravond run, 12 uur vooruit dus. Kan er in werkelijkheid nog heel anders uit gaan zien: nowcasten hoe het uitpakt met de bewolking die om de aparte hogedrukkern heen nu vanuit het zuidwesten oprukt. En plaatselijk zelfs mist. In je tentje plaatselijk waarschijnlijk weer erg fris. [dc_slider slider=”20413″ captions=”true”]Dit zijn toch 4 dezelfde kaarten? Nee hoor, het is de verwachting voor vandaag tot en met vrijdag. De hogedrukblokkade die van de Azoren tot Scandinavië loopt zit stevig in het zadel. Daardoor onophoudelijk een zwakke noord- tot noordwestelijke stroming. Veel zon, lekker koele ochtenden en ’s middags temperaturen van zo’n graad of 18 op de Wadden tot 25 in ..Nijmegen. Plaatselijk vast nog wel wat hoger trouwens. Ook tijdens de intocht feestweer! [dc_slider slider=”20450″ captions=”true”]Ten zuiden van Groenland en bij IJsland worden momenteel lagedrukgebieden gebrouwen. Dat gaat op een hele interessante manier. Het contrast tussen de vriezende droog uitstralende Groenlandse ijskap en de warme oceaan die ook nog eens (nog net) in de positieve AMO-fase verkeert is maximaal. Op het grensvlak ontstaan cellen die aan de noordflank van het Britse hoog naar het noordwesten worden geblazen. Ze scheuren af van de oostkust van Groenland als bellen in een lavalamp. In dit geval echter geen warme bellen maar koude bellen. Ze bewegen dicht langs de Noordpool zuigen nog wat kou aan en worden zo echte koudeputjes voor zover daar in juli al sprake van kan zijn. De Noorse fjorden zitten hierdoor momenteel in een extreem koude natte fase. Overdag wordt op veel plekken de 10°C niet eens gehaald. na passage van de Noorse fjorden druiven die putjes soms verder naar Rusland, maar zaterdag gaat er één activeren boven de Oostzee. Daaruit ontstaat een lange spiraalarm die precies over Nederland gaat schuiven recht vanuit het noorden. Zonder regen. Dat weten we al dagen! Dit verklaart de twee koelere dagen voor het vanaf zondag weer warmer kan worden.
Daarna lijkt een nieuw hoog vanaf de oceaan de blokkade weer netjes te herstellen en tot ver volgende week intact te houden. De depressie-invloeden waar ik eerder over sprak lijken er hiermee uit. Hoewel de spreiding vanaf zondag toch wel behoorlijk groot is geloof ik er ook wel in. Vooral omdat het Europese en het Amerikaanse model ook dan grote overeenkomst in de hoofdruns vertonen. En de meeste variatie zit hem toch vooral in de exacte ligging van het hoog in onze omgeving. Noordenwind of noordoost. Hoe dan ook aanhoudend kurkdroog. Een hittegolf zie ik overigens (nog) niet zitten. Waarschijnlijk wordt de reeks zomerse dagen -als we die de komende dagen in De Bilt al halen- zaterdag doorbroken. Vanaf zondag wel weer lekker warm maar toch nauwelijks 30+ lijntjes en de hoofdrun zit vrij hoog in het ensemble. Verder blijft het nog steeds de vraag of de maand als geheel bovengemiddeld eindigt. In ieder geval tot en met het weekend verlopen de nachten fris en zullen de daggemiddelde ’s die 17.9 °C niet ver ontstijgen, waarbij we nu pas op 17.1 staan.
Ik sluit af met de actuele situatie. Vrijwel overal zo goed als windstil, 10 tot 14 graden op waarnemingshoogte en aan de grond op enkele plaatsen 6 tot 8 graden en .. mist. Hajo liet om middernacht uit Krommenie weten dat er hoog uitwaaierende mistflarden waren in plaats van een dunne strakke laag mist boven de polder. Geen perfecte stilstaande inversie dus. En zeker geen vorst aan de grond dus. Alle verwachtingen in bovenstaand weerbericht zijn trouwens op basis van de ECMWF 12h en GFS 18h runs. Schokkende veranderingen graag in de reacties! Nu kijken we nog even naar een quizvraag uit mijn vorige weerbericht!
In mijn vorige bericht zat een quiz-vraagje. Ik had hem te goed verstopt of het was te voor de hand liggend: niemand reageerde. De vraag was: Waar in Nederland gaat de zon in de zomer het laatst onder en waarom? Door de schuine stand van de aardas is het hoe noordelijker hoe langer licht in de zomer. Simpel. Maar wat minder bekend is, is dat ook de plek waar de zon ondergaat enorm schuift met de seizoenen. De zon gaat in de winter niet in het westen onder maar in het zuidwesten, en in de zomer in het noordwesten. Het is een mooie breinkraker om aan de hand van bovenstaand plaatje te visualiseren hoe dat komt. Hierdoor gaat de zon in Nederland ook het laatst onder in het meest noordwestelijke puntje en dat is Vlieland. Zie hier de tabellen met zonsopkomst en -ondergang op Vlieland. Het verschil met Maastricht is qua zonsondergang 17 minuten en dat is dus een combinatie van de langere dag door de meer noordelijke ligging van Vlieland (los van de kloktijd dus) en de noordwestelijke ligging op de route van de zon om ons land te verlaten (een stukje extra kloktijd). De zon komt op in het noordoosten dus hier zal Delfzijl de Nederlandse lijstaanvoerder zijn.
Nu ik toch bezig ben: er was een tijd dat het overal 12 uur was als de zon precies in het zuiden stond. Iedere stad en ieder koninkrijke of hertogdommetje zijn eigen tijd. Dat was natuurlijk verschrikkelijk lastig. Hoewel: als het te paard of te voet 2 dagen duurt om zeg van Amsterdam naar Keulen te reizen, en als brieven er weken over doen om te arriveren, dan maken die tijdverschillen niet zo veel uit in de communicatie. Dat veranderde met de komst van de trein toen mensen voor het eerst sneller dan de tijd (de stand van de zon) konden reizen. In 1866 werd er daarom een standaardtijd ingevoerd: alle treinstations gingen de “Amsterdam-tijd” gebruiken. In 1892 werd tijdelijk de Greenwich tijd ingevoerd, in 1909 werd Amsterdam-tijd de wet. Pas in 1940 werd de Midden Europese Tijd ingevoerd zoals we die nu kennen. Lees er hier meer leuke feiten over.
55 reacties
Gesloten voor reacties.