Schitterende omstandigheden aan de zuidkant, dump ook in de Franse Alpen en waarom de laaglandwinter niet de warmste zal worden

Een prachtige opening weer vanavond vanuit Val Gardena!  Ingestuurd met de Bizztravel mobileapp door Illie. Met verslag dat al gegeven werd in de reacties: “Hier uw reporter uit Val Gardena. Vandaag heerlijk geskied in Alpe di Siusi. We hebben de skibus genomen vanuit Monte Pana bij San Christina, mooie rit door het prachtige besneeuwde bos. Wat een sneeuw overal. Je rijdt (en skiet) door muren van sneeuw. Vandaag eindelijk een droge dag na dagen van sneeuw (en beneden regen). De zon kon maar niet door de hoge bewolking door breken maar gelukkig konden we eindelijk eens genieten van de schitterende omgeving. Veel pistes zijn nog niet geprepareerd, dus skiën af en toe wel zwaar. De Sella Ronda tour, waar Dolomiti Superski om bekend staat, is al 6 dagen gesloten vanwege lawine gevaar bij Arabba. Men verwacht morgen eindelijk eens een beetje zon!” Straks eens even zien wat er ter verwachten valt naar mijn idee. eerst nog wat meer plaatjes.

Tsja, Arabba, lawinegevaar. Niet heel vreemd: het is de topper.

In het dal 245 cm, op de top 595 cm. Dat ziet er zo uit.

Nog eentje uit die omgeving. Val di Fassa.

En we ontvingen er nog een aantal van Illie. Veel sneeuw!

Duidelijk. Veel sneeuw dus!

En dit is de meest indrukwekkende van de serie. Maar waar kijken we op uit (ik weet het werkelijk niet)?

Hajo berichtte eerder vandaag over de sneeuwongemakken tot rampzalige gevolgen zoals de lawines, alsmede over de bikkelharde winter elders op onze planeet. Hierboven nog wat bewegende beelden uit Slovenië.

Ondertussen in Isola 2000 (aan het begin van de avond)..

In Avoriaz sneeuwde het volgens mij al vanaf het begin van de middag. Hoeveel zou er gevallen zijn?

Ik schat aan de hand van de modelberekeningen dat het 15 tot 20 cm geweest is, plaatselijk wellicht wat meer. Wat er vannacht doorwaait naar Noordelijk-Ooostenrijk laat dit kaartje zien. Wat gemotter dus. Niet veel meer dan 2 cm lijkt me zo.

Illie zei het al: morgen wordt een heel aardige dag. Mooi zelfs volgens mij, voor een groot deel van de Alpen, juist overdag. Depressies voor even op afstand!

Ja. Vandaag 16 graden in Salzburg. Nee ik doe geen foto’s, ok? En vrijdagmorgen wordt het nog eens dunnetjes overgedaan. We zien het al in het föhndiagram: zeer sterke zuidföhn. Vrijdagochtend zullen diverse liften vanwege de wind gesloten zijn. Maar het trekt weer snel weg. En dan?

Frederic had in zijn berichtgeving gelijk. Er is wel degelijk iets aan het veranderen. De stroming wordt van zuidwest in ieder geval wat meer westelijk. Dus hupsakee vrijdag al weer veel sneeuw voor de west-Alpen, 20 tot 40 cm gaat het worden. Deze lijkt al wat kansrijker om door te stomen naar Oostenrijk. Puur aan de noordkant reken ik op 10 cm vanaf vrijdagmiddag. Sneeuwgrens is nog een beetje afwachten, ergens tussen de 600 en 1000 meter.

Vanaf dan is het een komen en gaan van diverse kleine en grotere stroringen. Die deels nog slechts in de berekeningen zitten en dus nog moeten ontstaan. Omdat de neerslag bovendien wat buiig van karakter wordt zijn de hoeveelheden lastig te voorspellen. Na zaterdagochtend nog een keertje wat te warm ziet dit er wel interessant uit! Beide modellen (het Europese ECMWF en het Amerikaanse GFS) laten vanaf zaterdagmiddag 10 tot 15 cm sneeuw zien tot laag (500 meter of minder). En dat kan wel eens een blijvertje worden. Nu zie ik (voor het eerst) een trend dat de storingen in het het al ietwat gewijzigde stromingspatroon de neiging hebben wat zuidelijker te koersen. Aanhoudend (in ieder geval iets) lagere temperaturen. Let wel: de kans is nog steeds meer dan ruim aanwezig dat het onder de 1000 meter slecht blijft en naast de -het is al vaak gezegd- (kunst)WITTE pistes een groene en bruine bedoening blijft.

Voor de wat langere termijn was ik lange tijd (ook al omdat ik zelf ook ga krokussen..) nogal negatief en was ik het zelfs niet helemaal eens met het optimisme dat met name Hajo ten toon spreidt (zie hier zijn video-weerbericht van gisteren en let dan (behalve op dat gave poederen!) vooral op zijn toelichting bij de ensembles). Zou hij toch (weer; hij wint het altijd van me zo lijkt het) gelijk krijgen? Nu ben ik nog niet om want het ECMWF doet nog niet mee maar kijk hier eens naar het jongste GFS-12h ensemble voor de Zillertal-Arena! De warmte is er zo goed als uit en na de opfrisser op zaterdag / zondag wordt het slechts afwachten hoeveel (buiige) sneeuw er gaat vallen als we dit willen geloven. Duimen maar jongens en meisjes. En dan in het meteo-fictie gebied..

Zien we in het ensemble twee vette dumps. De eerste op zaterdag 15 februari is goed voor 35 cm. De kaart hierboven symboliseert de 2e voor dinsdag de 18e. Cool: 60 cm voor de regio’s Zell am See Kaprun en de Zillertal-Arena tot in de laagste dalen. Ik weet dat nu veel mensen denken of zelfs gaan zeggen dat is te ver weg -en dat is het ook- en het valt het hele seizoen al tegen maar dit is een serieus scenario wat mij betreft. En ik zei het al: dat is voor het eerst dat ik er zo over denk.

Nog een ensemble. Maar dan de zuidkant. Wie raadt (zonder naar de coördinaten te kijken) van welk gebied? Let nog een keer op 15 en 18 februari. Tsja. Nordföhn dus. Die laatsgenoemde laat het vet regenen tot 2000 meter hoogte. Hmm. Hoe zegt Hajo dat altijd? Duim waar je voor duimen wilt.

Het EC-ensemble voor De Bilt; ik hoef het niet toe te lichten toch?  Nul punten. Zou het echt?

Het onderste stukje van de tabel met de Hellann-koudegetallen voor De Bilt vanaf 1901. Links in jaarvolgorde, rechts in rangorde. Met de helemaal onderaan staande classificatie index kunnen we veel maar niet alles. Er zijn talloze manieren, ranglijstjes, methodes om naar de winter te kijken. Ik ga er niet te diep op in; dat bewaren we voor als het echt leuk wordt. We kijken nu even naar de twee meest gangbare. Het is maar wat je wilt zien. Die ene, ontwikkeld door de Duitse meteoroloog Gustav Hellmann, is handig om te kijken naar de vorst- of eigenlijk ijsproductie. Hoe hoger het getal hoe meer schaatsen. Maar groot nadeel: het zegt niets over de gemiddelde temperatuur; eventuele al dan niet aanwezig zijnde uitschieters naar boven.

Kijken we nu naar die tweede: de gemiddelde temperatuur over de klimatologische winter (de kalendermaanden december, januari, februari. Smul ondertussen van de historische minima. Nadeel hier: één of twee eventueel korte maar voor de beleving heftige sneeuw- of vorstperiodes kunnen weggemiddeld zijn. Maar groot voordeel: eerlijk vergelijk over de gehele winter. Links onderaan de verwachting volgens de GFS-run. voor februari. NB Het ECMWF komt uit op 5.84° C.  Met 5.7° C over december en 5.9° C over januari komen we dan ergens uit tussen 5.3 en 5.8° C.

Zo komen we aan een 3e tot 7e warmste plek vanaf 1901. Nog redelijk uitzonderlijk maar zeker niet uniek dus. En vooral: netjes passend binnen de statistische natuurlijke variatie. Heb ook ik de moed overigens eindelijk opgegeven? Bijna. De komende twee weken valt er realistisch gezien niets te verwachten. Een verassing daarna kan nog altijd. Terzijde: de 2e decade van februari is gemiddeld genomen inderdaad de koudste van het jaar zoals Hajo ook al opviel. Zowel voor Nederland als de Alpen. Ook ik weet niet precies hoe dat komt. Er zit een zekere toevalsfactor in (in eerdere klimatologische datasets was dit effect er niet; in de referentieperiode een aantal toevallig zeer koude periodes?). Verder kan het afgekoelde zeewater  een rol spelen. Maar dat verklaart niet veel. Ten eerste zou dan heel februari kouder dan januari moeten zijn (wat niet zo is) en ten tweede is het effect daarvan op de Alpen verwaarloosbaar. Eerder denk ik dat op dit moment de sneeuwbedekking in West-Europa het grootst is. Albedo-effect! Kennelijk leeft de depressie-activiteit in deze periode op en is het nog net koud genoeg om de neerslag veelal als sneeuw te doen neerkomen. En de zon nog net niet krachtig genoeg om dat te doen wegsmelten. Vervolgens zorgt dat sneeuwdek ervoor dat relatief de meeste zonnestraling niet opgenomen maar gereflecteerd wordt. Kort hierna ligt het breekpunt; eind februari wordt de zonkracht snel hoger!

Bijna vergeten. Het waait. Met excuses, ik heb het niet gevolgd en ga het niet doen ook. Bah.

 Filmpje dan maar.  Kärnten, eerder deze week. Meer smullen op Wetteronline.de