Met excuses voor de late berichtgeving; het gaat weer los. De vrij extreme nachtvorst van afgelopen nacht kwam deels als verrassing en we hebben de mogelijke gevolgen onderschat. Dergelijke temperaturen (op 10 centimeter boven de grond en aan andere uitstralende voorwerpen) vereisen uiterste waakzaamheid om de schade aan planten en bloesems zo veel mogelijk proberen te voorkomen. Delen van Brabant, Gelderland en het oosten van Overijssel werden zwaar getroffen. Ook komende nacht is die waakzaamheid geboden, daarover zo meteen meer.
Zelfs op de officiële waarnemingshoogte van 1m50 kwam het vooral in de vroege ochtend op diverse plaatsen tot vorst.
Om tot een lange-termijn verwachting te kunnen komen kijk ik als voorbeeld eerst nog even kort verder naar de cijfers van afgelopen nacht. Op diverse stations datumrecords zowel op waarnemingshoogte als aan de grond. In Eindhoven, waar met een korte onderbreking al sinds 1955 de 10 centimeter temperatuur gemeten wordt, werd dat verpulverd.
Bovendien: nooit eerder in mei werd het daar zó koud. Merk overigens ook de trend op.
Twenthe registreerde de laagste temperatuur. Voor die plek ook een datumrecord, net geen decade- en maandrecord.
Speciaal voor onze trouwe volger en advies vragende fruitteler Peter zoom ik nog even in op de Noordoostpolder. Of beter gezegd: de polder tussen Marknesse en Kraggenburg want daar is het KNMI-station gevestigd. Dat lag afgelopen nacht precies op de vorstgrens. Onder invloed van net wat meer wind en bewolking in het noorden geen vorst. Aan de grond schommelde het kwik om twee uur en half vier kortstondig rond het vriespunt maar dat zal -hoe anders dan in het zuiden en oosten- geen schade opgeleverd kunnen hebben. Hoe wordt komende nacht?
Zoals al vaker de afgelopen weken: we hebben te maken met een noordelijke aanvoer. Nu van oorsprong over Groenland; koude bovenluchten. Gelukkig niet meer zo strak als eind april.
In het bericht van 23 april liet ik dit kaartje zien. De kou was toen nog veel feller en zakte ver zuidwaarts.
Dus ook in Frankrijk grote zorgen en slapeloze nachten.
Tot bijna ritueel aandoende taferelen. Fakkels om de lucht rondom de gewassen te verwarmen en te laten wervelen. Inmiddels is gebleken dat vele wijnboeren in o.a. Bordeaux, Cognac, Bergerac en Bourgogne hun oogst voor 50 tot 80% verloren hebben zien gaan.
Nu bij het wegvallen van de wind en op de dagelijkse gang het boven land oplossen van de bewolking opnieuw ellendig genoeg voor flinke nachtvorsten.Toch is het spannend en zal het voor het noorden van Nederland waarschijnlijk gaan meevallen. Vanaf de noordelijke Noordzee schuift een enorme wolkenpartij binnen. Die bewolking lost onder invloed van hoge luchtdruk boven Engeland én die dagelijkse gang echter grotendeels op naarmate die zuidwaarts trekt; lijkt al met al te stagneren ergens over het midden van het land.
De wind zal -zeker in de zuidelijke helft van Nederland- vrijwel geheel wegvallen.
De inschuivende bewolking zal dus waarschijnlijk de vorstgrens markeren. Die komt ongeveer zoals bovenstaand uit.
Of uiterlijk zo ver. In een andere oplossing is het ook nog denkbaar dat het over het midden en zuiden in de loop van de nacht half of wisselend bewolkt zal worden.
De modelberekeningen hebben actueel wat moeite met het juist oppakken van de uitstraling zodat ik niet het juiste plaatje kan presenteren. Deze komt het dichtst in de buurt. Ik verwacht dat het met uitzondering van een smalle kuststrook (en dan met name de kust-gevoelige stations) ten zuiden van ruwweg de lijn Amsterdam-Enschede op uitgebreide schaal tot -stevige- vorst aan de grond zal komen. Plaatselijk opnieuw matig. Met op meerdere plaatsen ook op waarnemingshoogte opnieuw temperaturen onder het vriespunt. Mogelijk optredend vanaf het begin van de nacht. Wel vroeg opstaan wil je nog eens autoruiten-krabben: kort na zonsopkomst (om 6 uur) zal de temperatuur snel stijgen.
Zijn we er binnenkort vanaf? Immers: de ijsheiligen naderen. Hierboven de naamdagen van de heren -en dame- die volgens oud gebruik de overgang naar de zomer markeren. Afhankelijk van waar je in gelooft mag je er 3, 4 of 5 kiezen. Maar hoe zit het?
De data zijn dus min of meer bij toeval en willekeurig tot stand gekomen. Wél is het zo dat juist in deze periode zowel het land als de zee sterk opgewarmd raken, de zon steeds krachtiger wordt en de nachten almaar korter worden. Factoren die elkaar ook nog eens versterken. De kans op serieuze nachtvorst neemt de komende dagen gemiddeld genomen derhalve sterk af. Toch is het zeker geen garantie: zie bovenstaande grafiek voor Berlijn met het aantal (10 centimeter) vorstdagen over de afgelopen 40 jaar. Zelfs eind mei volgens deze statistiek nog zo’n 5% kans. Verena gaat er nog wat dieper op in.
En, ik moet eerlijk zeggen, het zou zo maar kunnen dat we er na komende nacht vanaf zijn. De nacht naar donderdag zal mogelijk ook nog vrij helder verlopen maar omdat er net wat meer wind staat en bovendien de bovenlucht dan al aardig is opgewarmd lijken de vorstkansen dan uiterst gering.
Donderdag zal met een zuidwestelijke stroming tijdelijk wat warmte worden aangevoerd. Overigens niet te hard juichen naar mijn idee; uitgesproken zonnig zal het niet zijn.
En snel volgt buiige regen. Mogelijk al op donderdag maar toch zeker op vrijdag.
Komt die zomer? Vandaag hoorde ik sommigen al iets over 25 graden roepen en ook Hajo was zelfs gisteren al lekker enthousiast. Deze pluim is van vanmorgen maar ook vanavond wordt die hoop ondersteund in de modelruns. Met vanmorgen zo’n 50% ensemble-ondersteuning. Pff ik ben nog niet overtuigd hoor. Ver weg, met veel spreiding. De periode 16 t/m 18 mei lijkt wel kansrijk. Maar als het al doorgaat; een nieuwe afkoeling is volgens de pluim daarna snel aanstaande.
Vervolgens gaan we richting eind mei. Toch zou het me niet verbazen als we nog meer nachtvorst gaan noteren. Hoewel niet direct zichtbaar op de kaarten en in de pluim zou dat eerst vanaf zo ongeveer 20 mei weer mogelijk zijn. Váker dan vroeger ook; we constateerden reeds eerder een uitdrogende bodem en een schonere lucht: meer uitstraling dan voorheen. Zie ook de voorbeelden van 11 augustus 2016 en 31 juli 2015. Toen natuurlijk (net) geen vorst en uiteraard al helemaal niet schadelijk meer maar ik wil maar zeggen: wees gewaarschuwd. Ik ben bang dat we dit steeds vaker zullen gaan zien.
We blijven het weer volgen. Tot slot groetjes vanuit een helder Rotterdam. Met mooie samenstand uit de losse pols (belichtingstijd 2 seconde): de bijna volle maan + Jupiter!
17 reacties
Gesloten voor reacties.