In grote delen van West-Europa is het prima herfstweer vandaag: zonnig en zacht voor de tijd van het jaar. Regionaal is het momenteel wel tijdelijk grijs en mistig. Niet alleen in de Lage Landen … ook zo in een aantal Alpendalen. Of dat ook zo blijft, lees je verderop in dit bericht, want eerst wil ik nog even terugkomen op het uitgebreide seizoensbericht voor komende winter dat we hier zaterdag publiceerden. Lees het hier even terug indien je het gemist hebt.
Want voor mij zijn er dit weekend weer een aantal puzzelstukjes over grootschalige weerpatronen op de juiste plaats gevallen. Twee jaar geleden kwamen wij, maar ook andere internationale weersites met de melding dat een snel aangroeiend sneeuwdek in Siberië leidt tot een verhoogde kans op een koude winter in Europa. Dat kon zelfs in een getal uitgedrukt worden: de Snow Advance Index. De verklaring was toen dat zo’n uitgestrekte Siberische sneeuwvlakte tot een versterkt hogedrukgebied boven Siberië moet leiden, de zogenaamde Russische Beer. Als je naar de huidige situatie kijkt, zie je dat de sneeuwuitbreiding nu zelfs nog groter is. Bijna overal in het noordelijk halfrond is er een positieve afwijking. Niet alleen in Azië dus, maar ook in Canada.
Drie jaar geleden circuleerde een ander verhaal. Toen was er een studie die zei dat wanneer er weinig ijs ligt in de Karazee (zie omcirkelde gebied), ook dit tot koudere winters in Europa kon leiden. Niemand van ons had toen een idee waarom. Er werd dan ook wat lacherig over gedaan en veel aandacht hebben we er daarna niet meer aan gespendeerd. Ook dit jaar ligt er weinig ijs op die plek. Nu ja, er ligt wel ijs, maar het is geen gesloten dek, en net dat wordt op deze kaart weergegeven. Verder zie je dat er ook op andere plaatsen in het noordpoolgebied grote ijstekorten zijn ten opzichte van het gemiddelde van de jaren ’80 en ’90 (zie oranje lijn).
Sterker nog, sinds het begin van de satellietwaarnemingen ligt er nog nooit zo weinig ijs als nu. Vooral omdat er ter hoogte van Alaska continu nieuwe warme lucht het noordpoolgebied ingeblazen wordt.
Wat is nu de verbindende factor? Wel, dat is die poolwervelsplit waar ik dit weekend van sprak. Twee aparte lagedrukkernen in de stratosfeer: eentje boven het noorden van Rusland en eentje boven Canada in plaats van een grote kern boven de Noordpool.
Een split die zoals we sinds dit weekend weten niet het gevolg is van een plotse opwarming van de stratosfeer. Nee, die is gewoon verder aan het afkoelen zoals het hoort dit jaargetijde. Nu ja, de bovenste stratosfeer doet dat toch. Hoe dichter bij het aardoppervlak zien we dat er daar wel een serieuze opwarming is.
En dat blijkt overduidelijk uit deze temperatuursafwijkingkaart. Het hele noordpoolgebied is momenteel veel warmer dan normaal. Een gevolg van het gebrek aan ijs daar. Water koelt nu eenmaal veel trager af dan land en ijsoppervlaktes. Siberië (en voor een stuk ook Canada) is veel te koud … ook een gevolg van het gebrek aan ijs. Want daardoor kan vochtige en relatief zachte lucht vanuit de Noordelijke IJszee het wel snel afkoelende land optrekken waardoor daar meer sneeuw valt. Een positieve Snow Advance Index dus. En omdat Siberië en Canada nu veel kouder zijn, zeker ten opzichte van de Noordpool, krijg je daarom net boven die twee plaatsen de ontwikkeling van de poolwervel. Poolwervels moet ik eigenlijk zeggen, want het zijn er dus twee, aka een poolwervelsplit, waardoor de klassieke westcirculatie maar niet op gang komt … enzovoort enzovoort. Je ziet, alles is dus aan mekaar gelinkt en dat vind ik nu eens uiterst interessant sie.
Maar goed, terug naar de actuele weerkaarten. Het polaire front schuift de komende dagen meer naar het zuiden. Eerst is het noorden van Nederland aan beurt …
… tegen woensdag is dat front ook in de Noordelijke Alpen aangekomen. Veel gaat het niet voorstellen, maar zowel op woensdag als op donderdag kan er in Oostenrijk, en deels ook nog Zwitserland, wat lichte sneeuw vallen, sowieso boven de 1000m. En eer hij goed blijft liggen zit je nog hoger. Op de meeste plaatsen gaat het slechts over een vrij dun laagje. Toch kan er op enkele noordhellingen 10 tot misschien wel 15 cm vallen. Vrijdag wordt dan weer een drogere dag …
… maar meer interessant zijn de ontwikkelingen voor komend weekend. Want dan zakt een depressie van over de zuidpunt van Groenland uit tot over West- of Midden-Europa. Het Amerikaanse GFS zegt West-Europa …
… het Europese EC gaat voor Midden-Europa. Kleine verschillen op het eerste gezicht maar scheelt hem nogal wat in concrete gevolgen. Niet alleen voor de Alpen, ook voor de Lage Landen. Want als EC gelijk krijgt kunnen ook de Ardennen vanaf zondag al wat winterse neerslag zien. In de GFS situatie niet. In EC wordt het voor heel de Alpen een feest, bij GFS wordt het eerder iets voor de West- en Zuidkant van de Alpen. Je ziet, grote onzekerheden dus.
En als je nog verder kijkt blijven er grote verschillen tussen beide weermodellen. Bij GFS schuift het Azorenhoog tijdelijk tot over de Alpen met dan opnieuw enkele mooie dagen. Bij EC gebeurt dat niet en krijg je een volgende dikke sneeuwfase vanaf volgende week woensdag. Conclusie … vanaf komend weekend worden de verschillen tussen beide modellen te groot om ook maar iets over het vervolg te zeggen. Laten we dus voorlopig stevig met de voeten op de grond staan, het is ten slotte nog maar eind oktober. De opening van vele skigebieden ligt nog ver van ons verwijderd en het water van de Noordzee is nog veel te warm om het ook bij ons in het laagland te laten sneeuwen. We nemen het dus best gewoon zoals het komt.
Al mag dromen natuurlijk wel, zoals bij deze cliffhanger van het Canadese GEM-model bijvoorbeeld. Tot later!
31 reacties
Reacties zijn gesloten.