Wie de site al langere tijd volgt, weet dat ik al jaren bezig ben me in de stratosfeer te verdiepen. In die mysterieuze luchtlaag van 10 tot 50km hoog kolkt elke winter de poolwervel rondom de Noordpool en die staat in verband met de straalstroom hoog in onze troposfeer. In de wintermaanden is vooral het fenomeen van een plotse opwarming van de stratosfeer (een Sudden Stratospheric Warming, SSW) van belang. Die verstoort de poolwervel, wat op zijn beurt de straalstroom aan banden kan leggen. ‘Kan’ leggen, want er bestaan twee types van SSW’s: een poolwervelverplaatsing en een poolwervelsplit. Het is de split van de poolwervel die tot winterweer in Europa kan leiden. De verplaatsing doet dikwijls het tegenovergestelde. Hoe weet je welke van de twee er mogelijk op til is? Ik weet al een jaar of 4 dat een er een poolwervelsplit kan komen als ‘Planetaire Golf nummer 2’ in de stratosfeer actief is. Planetaire Golf nummer 1 leidt tot een poolwervelverplaatsing. Maar niemand kon me ooit vertellen wat die planetaire golven juist zijn en wat het verschil is tussen beiden. De eerste auto die ik ooit kocht was een VW Golf2, maar dat was het dan … tot vannacht. In de late uurtjes van het weercafé heb ik het eindelijk gevonden. En het antwoord is eigenlijk verrassend eenvoudig. Op de animatie hierboven zie je de actuele activiteit van planetaire golf nummer 2 op verschillende drukvlakken. Die vanop 10hPa (30km hoogte) heb ik even bewerkt. We spreken van een planetaire golf nummer 2 als er twee ruggen de poolwervel aanvallen. Die twee ruggen knijpen de poolwervel als het ware in tweeën: een poolwervelsplit dus. Bij Planetaire golf nummer 1 heb je maar een rug en wordt de poolwervel gewoon verplaatst. Aaahhh … is het dat maar. Die hoge activiteit van golf #2 momenteel verklaart meteen waarom we nu met een Scandihoog zitten bijvoorbeeld.
Wat is de verwachting voor de toekomst? Jammer genoeg gaat de activiteit van Golf#2 er stilaan uit.
En daar valt niet aan te ontkomen volgens het GFS-ensemble.
Sterker nog, we krijgen begin december veel Golf#1-activiteit in de plaats. En dat willen we liever niet zien.
Goed, dat was de berekening tot begin december. Maar zelfs die poolwervelverplaatsing is nog maar het begin van iets veel groters. Al sinds september berekent GFS een crash van de poolwervel ergens medio december. Ook vandaag weer. Maar wordt het een split of een verplaatsing? Als we een split willen, dan zal vanaf begin december de activiteit van Golf#2 toch weer flink moeten toenemen. Ik blijf het voor jullie volgen. Updates komen hier in het weercafé!
Afsluitend nog even naar de weerkaarten kijken. De grote modellen zijn eerder vandaag al besproken. Deze wil ik er toch nog even bijhalen, want het was een mooie. Het is het weermodel van de NASA. Zij laten de koudebel, die uiteindelijk toch de oceaan opgeschoten was, weer oostelijk onder de Lage Landen door richting de Alpen trekken. Wind in de Lage Landen daardoor weer vol in de oosthoek.
De avondrun van het Duitse model, dat alweer binnen is, doet dat dan weer niet. Daarin blijft de koudebel op de oceaan en blijven de Lage Landen in een grijs en kil niemandsland. Pas later zou er met een zuidelijke wind toch weer wat warmere lucht kunnen binnen stromen. Zo meteen komen de grote modellen er weer aan. Volg jij mee?
56 reacties
Gesloten voor reacties.