Vandaag wil ik in het bericht uitweiden over de natuurlijke schommelingen in de oceanen, ijsbedekking en de link tussen beide met de gemiddelde wereldtemperatuur. Afgelopen zaterdag besprak Joe Bastardi het al in zijn wekelijkse zaterdagvideo op weatherbell.com. Bekijk de film interessante film hier, het begint vanaf 6:40, of lees het artikel op NoTricksZone.com. Voor de geïnteresseerden, scroll meteen naar beneden, want eerst wil ik nog kort iets over het actuele weer en dat voor volgende week zeggen. Want …
… lap, voor de vierde keer deze zomer kan ik straks weer beginnen met al het regenwater uit onze kelder te scheppen. 70mm is hier uiteindelijk gevallen, gisteren 50mm en maandagavond ook al 20mm. Niet in een paar stevige buien en daarna weer zonnig. Nee, het was continue regen. Bah!
En verder heb ik dubbele pech vandaag. want terwijl op Noord-Holland na grote delen van de Lage Landen momenteel van uitbundige zonneschijn mogen genieten, is het hier bij me thuis (zie pijl op de kaart) grijs en mistig.
Maar er is ook goed nieuws! Volgende week, bij de start van het nieuwe schooljaar in Vlaanderen en Midden-Nederland: nazomer! Met dank aan Cristobal zoals je hier gisteren al kon lezen. De details liggen nog steeds niet helemaal vast over waar de kerndruk precies komt te liggen. Er is dus kans dat we volgende week in een koelere noord tot noordwestelijke stroming zitten, maar de kansen op een drogere en warmere oostelijke aanvoer zijn de voorbije 24 uur een heel stuk groter geworden. In die mate zelfs dat je er nu al wel van uit kan gaan dat we minstens zo een paar dagen te pakken krijgen. Hoera! Blijf het hier de komende dagen volgen.
Absoluut leuke vooruitzichten dus. Maar waar ik het vandaag eigenlijk over wilde hebben. Als je deze site al even volgt, ken je ongetwijfeld deze grafiek. Het is de afwijking in ijsbedekking van de Zuidpool. Sinds het begin van de systematische satellietwaarnemingen eind jaren ’70 is er een duidelijke aangroei, vooral de laatste jaren.
Maar je zou dan ook deze grafiek moeten kennen. Dit is de ijsbedekking van de Noordpool met daar een duidelijke afname. Werkt de ijsbedekking op zowel Noord- als Zuidpool als twee communicerende vaten? Daar heeft het steeds meer alle schijn van. Het ijs op de Zuidpool groeit aan als dat van de Noordpool afneemt en omgekeerd.
De motor van dit systeem moeten we in de oceanen zoeken, want daar zijn oscillaties actief die over verschillende decennia heen lopen. Een heel belangrijke is de PDO (Pacific decadal oscillation). Op de linkerwereldbol zie je de PDO in zijn warme fase waar de Stille Oceaan sinds 1980 in zit. Let op de warme afwijking aan de evenaar, wat verklaart waarom er in de jaren ’80 en ’90 zoveel stevige El Niño’s zijn geweest en de gemiddelde wereldtemperatuur toen sterk is gestegen. Let ook op het relatieve koude zeewater in het zuidelijk halfrond dat die evenaarswarmte compenseert en wat verklaart waarom de ijsbedekking rond Antarctica sinds eind jaren ’70 zo is toegenomen.
Ook in de Atlantische Oceaan is er zo een oscillatie: de AMO (Atlantic Multidecadal oscillation). Momenteel zit ook die sinds begin jaren ’90 in zijn warme fase. Het Noordpoolgebied wordt veel meer beïnvloed door de warme Golfstroom in de Atlantische Oceaan (de verbinding met de Stille Oceaan via de Beringstraat is vrij smal). In zo’n warme fase gaat er extra warmte naar het noorden, wat heel het noordelijk halfrond doet opwarmen en de ijskap van de Noordpool sterk doet krimpen. Maar let ook op het weer koudere zeewater in de zuidelijke Atlantische en Indische Oceaan. De ijskap van de Zuidpool groeit dus aan wanneer die van de Noordpool krimpt en omgekeerd.
Waar zitten we nu? Wel de AMO zit in zijn positieve warme fase en gaat daar de komende vijf tot tien jaar nog zeker in blijven. Ergens heb ik zelfs gelezen dat een switch naar de koele fase niet voor 2030 te verwachten valt. Nog wel even dus. De PDO daarentegen is sinds midden jaren ’00 weer naar de koele fase geswitcht. Daarom dat er sinds dan eigenlijk geen echt grote El Niño’s zijn geweest en dat de gemiddelde wereldtemperatuur weer wat is gedaald. De pieken naar omhoog die je op deze grafiek kan zien komen telkens mooi overeen met het optreden van een kleine El Niño. Waarschijnlijk gaat de gemiddelde wereldtemperatuur door de huidige zwakke El Niño weer even opveren om in 2015 weer terug te dalen. Bijkomend effect is dat de ijskap van de Zuidpool binnen enkele jaren weer gaat beginnen krimpen, zeker als ook de AMO dan weer naar zijn koude fase switcht. Maar geen paniek, de ijskap van de Noordpool zal daardoor net weer beginnen aangroeien, mede door de tegen dan koude Europese winters. Hoera!
18 reacties
Gesloten voor reacties.