De storm rond Bertha is inmiddels gaan liggen maar van de vroege herfst zijn we zeker niet verlost. Dat is genieten van de prachtige momenten die dat oplevert. Zoals de mooie regenboog hier op de hoek van de straat maandagavond. Met uiteraard de dagdroom dat ik daar over een maand of vier weer op de schaats sta.
Later die avond stond ik de tuin me bij de “super-maan” af te vragen of die ook regenbogen zou kunnen opleveren. Ik achtte het eigenlijk onwaarschijnlijk maar werd de volgende ochtend op mijn wenken bediend. Deze is uit de nacht naar dinsdag, genomen door Gerrit-Jan Leunk in Dokkum. De belichtingstijd zal lang geweest zijn, maar toch!
Die nacht kwam de kust-convergentie goed op gang. Met een zuidwestelijke maar van oorsprong straf polaire en dus koele stroming gaf het warme zeewater de instabiele opbouw van de atmosfeer met koude bovenlucht steeds nieuwe impulsen: de gehele nacht en zelfs gedeeltelijk overdag bleven zich onweersbuien ontwikkelen. Bovenstaand de inslagen tussen middernacht en 9h15. Activatie voor de kust en deels ook de noordoostzijde van het IJsselmeer en de Waddenzee. Het water is warm: het IJsselmeer plaatselijk ruim 25 graden! Eigenlijk zien we nu pas voor het eerst de gevolgen daarvan; zoals ik vorige week beschreef zijn de eerdere neerslagextremen zeer toevallig en absoluut niet te wijten aan het warme zeewater.
Een puur herfstachtige situatie dus, net als de huidige luchtdrukverdeling. Wisselvalligheid troef, met dus ook mooie momenten of zelfs dagen. Goed weer voor de paddo’s trouwens. Bij het zoeken naar nieuws stuitte ik op dit artikel. Nooit geweten dat het te plukken maximum 2 kilogram per dag bedraagt. Het teveel wat in beslag genomen wordt is een lucratieve bezigheid voor de staatskas: wordt verkocht aan de restaurants!
Plaatselijk, zoals bij ons in Rotterdam, was gisteren was dus zo’n mooie dag. Op de Spido. Ok, een jasje was nodig en hou je goed vast Wouter (het waaide ook nogal flink) maar verder was het volop genieten.
En de Euromast, dat was nog een trapje meer! Op weg naar de Euroscoop (185 meter hoogte) moest ik beide kinderen echt stevig vast houden, het tikte aan windkracht 7 volgens mij. Met de heldere polaire lucht schitterend uitzicht: we konden Den Haag, Utrecht, Tilburg en Antwerpen zien liggen! Hier trouwens vanaf het platform op 100 meter een mooie bui ten zuidoosten van Dordrecht.
Goed herfst, met bijna winterse aspiraties zowel in de Lage Landen als de Alpen. Aan de zuidkant gaat het vandaag op twee aparte laagjes helemaal mis: plaatselijk zal 50 tot 80 mm in 24 uur tijd vallen, misschien wel wat meer zelfs. Helaas bij in eerste instantie te hoge temperaturen. Vanuit het westen zal de vorst- en sneeuwgrens gaan dalen maar de meeste neerslag zal tot boven de 3000 meter in vloeibare vorm neerkomen. Vrijdag meer, dan kan het rond de 2500 meter sneeuwen.
Hoe zit het dan met het herstel in het weekend dat beloofd was? Zoals aangegeven: het is broos. En het geweld vanuit het noordwesten krachtig. Aan de grond tijdelijk iets meer hogedrukinvloed waar vooral Midden-Frankrijk, de Alpen en Noord-Italië op zondag en maandag van profiteren. Zuid Frankrijk zit op de wip. Na een aantal mindere dagen waarschijnlijk een mooi weekend maar daarna lijkt het weer licht onbestendig te worden.
Voor de ontwikkelingen in de Lage Landen kijken we nog even op de Atlantische oceaan. Het Azoren-hogedrukgebied in de hoogtestroming breidt zich de komende dagen NNO-waarts uit, vooral richting Groenland. Zondag lijkt zich een nieuwe Atlantische depressie daar tussendoor te gaan wringen. En aan noordoostzijde zakt een nieuw koud laag vanaf IJsland uit. Al met al buigt de polaire lucht die ons nu nog met een omweg via Frankrijk bereikt dan al via Groot-Brittannië richting het continent..
Wordt het vandaag en morgen nog 20 graden, met 16 of 17 graden zal het zondag, afhankelijk van de neerslagduur, grotendeels gedaan zijn. Misschien nog wel wat minder zelfs. Dat is dan zo’n zes graden kouder dan “normaal”. En de nachten verlopen met een graad of 12 rond of iets onder het gemiddelde van de afgelopen 30 jaar. Tijdens de felle buien van gisteren daalde het kwik (met soms 7 graden in 20 minuten tijd) midden op de dag op diverse plaatsen naar 12 tot 13 graden.
Dat roept natuurlijk de vraag op hoe dat dan zit met dat warme zeewater. Het antwoord zit eigenlijk al verscholen in bovenstaand verhaal. De invloed van de watertemperatuur is in ons zeeklimaat groot, de variatie eigenlijk minimaal. Die zich niet makkelijk laat aantonen. Slechts bij exact gelijke weersomstandigheden zou je kunnen zien hoe groot de daadwerkelijke uitwerking is. En dat komt nu eenmaal zeer weinig voor. Slechts bij het uitmiddelen van grote statistische reeksen blijkt er bij eenzelfde windrichting in Nederland een aantoonbaar verband is voor de -alleen- de eerstvolgende maand. En kou is er altijd genoeg voorhanden. De gemiddeldes in het Noordpoolgebied koersen rond normaal, die van Canada en met name Groenland zijn al de hele zomer aan de lage kant. Dat wil zeggen, soms tot een graad of 6 kouder dan normaal! Wanneer die kou maar hard genoeg onze kant opgeblazen wordt het warme zeewater al min of meer geëlimineerd. Volgens de huidige verwachtingen valt augustus een halve tot misschien wel een hele graad kouder dan het langjarige gemiddelde uit. Wie had dat gedacht.
Nu we het er toch over hebben: het smeltseizoen loopt ten einde dus eens zien. Had Groenland twee jaar geleden nog 97% “smelt” (bedoeld werd van het toplaagje van de kilometers dikke ijskap), deze zomer is de 40% niet bereikt. Toch nog een klein beetje meer dan het gemiddelde over het de afgelopen 30 jaar ondanks de kou? Dat lijkt een erfenis van de afgelopen jaren; relatief weinig sneeuwbedekking en kennelijk ook veel roet en as door de bosbranden. Daardoor een donkerder oppervlak en dus minder reflectie van het zonlicht (het albedo-effect). Maar ook hier dus: weer is geen klimaat.
Van de grafiek met het Arctisch ijs worden we nog vrolijker. Er zijn vele meetmethodes en weergaves (hier mooi verzameld) maar bovenstaande van het NSIDC is de meest gehanteerde. Lang zag het er volgens de CFS verwachting naar uit dat de laagste bedekking boven het 1981-2010 zou uitkomen. De tweede helft van juni en de eerste helft van juli leverden door relatief veel luchtdrukverschillen en een zwakke polar-vortex instroom van warme lucht en water op, met tijdelijk veel smelt tot gevolg. Alsnog geeft de lijn een bedekking aan die iets boven die van 2013 en dus ruim boven die van 2012 loopt. Gezien het feit dat -door de al hogere bedekking vorig jaar- het nu overgebleven ijs uit minder één-jarig ijs bestaat kan het afhankelijk van de weersomstandigheden nog wel eens mooi uitpakken. Volgen komende maand! Daarnaast zouden we ook nog naar het volume kunnen en moten kijken. Doen we binnenkort!
Hoewel de weersomstandigheden niet per definitie iets met elkaar te maken hebben: in het Antarctische gebied eenzelfde verhaal. In juni een explosieve uitbreiding van het zee-ijs, door veranderende luchtdrukpatronen begin juli een acute vertraging en netto zelfs even wat smelt. Om daarna weer vrolijk verder te groeien. Een absoluut record in september of oktober zit er nog steeds in. Ondertussen wordt er nog altijd wanhopig gezocht naar verklaringen voor dit toch wel enigszins vreemde fenomeen in tijden van de zogenaamde opwarming. Een recent onderzoek (hier en hier) suggereert kort samengevat dat de overstap naar een nieuwe satelliet-sensor en dan met name de kalibratie daarvan de (foutieve) positieve trend veroorzaakt. Het NSIDC heeft dat verhaal inmiddels ontkracht.
Jannes zorgde voor het slot van dit bericht: prachtplaat uit Nieuw-Zeeland (klik op de foto voor groot)!
Voetnoot: door de zware regenval van de afgelopen dagen vinden er in Zwitserland tal van aardverschuivingen plaats. Eén daarvan veroorzaakte de ontsporing van de trein St. Moritz -Chur, waarbij één rijtuig in het ravijn stortte. Wonderwel vooralsnog geen doden; wel 5 zwaar gewonden. Volg hier en hier het laatste nieuws.
Edit 14 augustus 8.00h:
Let op. Ik was gisteren wat te voorzichtig met de sneeuwgrens. Vandaag, zeker morgen en misschien ook zaterdag nog valt sneeuw in Zwitserland, het (noord)westen van Oostenrijk en Zuid-Duitsland; eigenlijk de gehele noordkant. Sneeuwgrens op zo’n 2200 of 2300 meter! Plaatselijk kan morgen zo’n 15 cm tot 20 cm vallen. Zondag gaat de sneeuwgrens weer rap omhoog. Actueel wat lichte sneeuwval op de Zugspitze!
13 reacties