Goedemorgen winter 2014-2015!

Prettig wakker worden en een mooi begin voor een winters weerbericht. Dit beeld hebben we in de lage landen (met uitzondering van lucky Groningen in januari dit jaar; met dank aan Michel)) sinds maart 2013 niet meer gezien. Een duvel staat naar goed Vlaams gebruik gereed maar bij nader inzien vind ik het toch wat vroeg. Actueel (6.30u) in Rotterdam-NO een sneeuwdekje. Op de tuintafel waar de minste (bodem) warmte aanwezig is 3 cm, elders wat minder. En counting. Nog wel een kleffe boel trouwens, maar dat zal langzaam beter van kwaliteit worden. Wat is landelijke situatie?

Vrij netjes volgens met name de verwachting van het Europese model is de regen noordwaarts overgegaan in sneeuw. En in een breed gebied rondom de kern van het lagedrukgebied en aan de zuidkant daarvan terug in regen. Zo meteen meer daarover.

Daar waar de sneeuw de droge vorm  heeft aangenomen ligt de temperatuur tussen de 0.1 en 0.7 graden boven nul. Met dauwpunten rond of plaatselijk zelfs net iets onder nul. Dat is lager dan verwacht door de wat vreemde modelberekeningen. Ik had zelf het idee dat dat kwam door menging met een zuidoostelijke stroming op enige hoogte maar het KNMI zei er het volgende over: “Opvallend is de relatief hoge temperatuur (1-2 graden) en ook de aanhoudende dauwpunt depressie in de onderste meters in de Hir18 uitvoer tijdens de intensieve neerslag. Ervaring leert namelijk dat bij significante neerslagintensiteit (vanaf 1-2 mm/uur) in (natte) sneeuw zonder aanvoer over water of bergruggen de temperatuur snel daalt richting het vriespunt en de sneeuw blijft liggen. Het begrip waarom dit in onze modellen niet gebeurt ontbreekt eigenlijk.”  

Overigens blijven de temperaturen wel even zo, tot pas aan de westzijde van het front echt koudere lucht binnenstroomt. Of loopt die bij afname van de neerslagintensiteit zelfs even licht op. Dat, in combinatie met de nog aanwezige bodemwarmte (op 5 centimeter diepte nog circa 5 graden), maakt wel dat het sneeuwdek nog aangetast kan worden.

Straf windje hoor. Met in de kustprovincies forse windstoten van 60 tot 70 km/uur. Hoek van Holland had tot nu toe de zwaarste: 86 km/uur!

Dat al leidt tot de volgende zichten. Met name door de vallende neerslag. De relatief nog zeer natte sneeuw die nu ligt maakt dat de sneeuw nog niet echt gaat stuiven maar de verwachting is wel dat dat nog gaat gebeuren. Komt het nog tot sneeuwjacht?  op het randje. Het KNMI lijkt overigens geen reden meer te zien tot code oranje over te gaan.

Ook geheel volgens verwachting is het rondom de kern van het lagedrukgebied aanzienlijk warmer en regent het.

Behalve dat de wind aan de zuidkant aan de grond uit het westen komt is er meer aan de hand. Hajo legde het al uit: We moeten iets omhoog om dat te snappen. Hier op 700hPa wat ongeveer 2,5km hoogte is. Hier zien we het duidelijks een warme “vlek”. Op 5km is dat ook nog te herkennen. Waarom is het daar 2 graden warmer? Welnu we weten dat het om een occlusiefront gaat waarin het koufront het warmfront heeft ingehaald in de zone met de hardste wind. Zeg maar de zone over Parijs op deze kaart. In het oog van de depressie is natuurlijk nul wind en dus ook nul koudeadvectie. En terwijl de ritsluiting beneden helemaal dicht is en zelfs op hoogte de warme lucht is weggeperst door het oprukkende koufront kan in het oog waar het niet waait een pluk warme lucht blijven hangen. Die 2 graden maken dan net het verschil tussen regen en sneeuw.

Naar de radar kijkende is de sneeuw o.a. in Vlissingen overgegaan in regen. Daarvandaan kwam gisteren de eerste melding met bovenstaand en dit bewijs van Roland. Na het doortrekken van de kern moet de neerslag weer als sneeuw gaan vallen.

#Sneeuw in #Gentbrugge Foto: Timothy (weerwoord.be) pic.twitter.com/GfcGmPCoPn

— Extreem Weer België (@Extreemweer_Be) 26 december 2014

Via één van mijn volgers op twitter (Jaelle) werd ik een uurtje daarvoor attent gemaakt op meldingen en foto’s van de eerste sneeuw in Belgie zoals in Harelbeke, Beernem en Gentbrugge. 

Eerste (mini)sneeuwpop van deze winter in #Gentbrugge. Foto: Timothy (weerwoord.be) pic.twitter.com/vHkqjtwGG7 — Extreem Weer België (@Extreemweer_Be) 27 december 2014

Met even later zelfs de eerste officiële sneeuwpop van 2014!

Vanuit de reacties gaan nu natuurlijk meer reacties, foto’s en filmpjes binnen komen hoop ik. Dit is alvast een mooie van onze hoffotograaf Ab!

[metaslider id=51606]

Hoe gaat dat verder? Het blijft (s)nowcasten! We zullen in de reacties blijdschap maar ook teleurstellingen zien. Actueel lijkt overigens met de instroom van koudere en drogere lucht vanuit het noordoosten de activiteit er daar enigszins uit te gaan. Maar met het indraaien op de occlusie -mooi te volgen op de radar- komt er vanuit het zuiden mogelijk weer wat terug. De meeste actieve zone concentreert zich thans vooral boven Brabant. Ik doe nog 3 animaties van de verwachtingen. Bovenstaande is die van het Europese ECMWF model.

[metaslider id=51615]

Dit doet het Amerikaanse GFS..

[metaslider id=51631]

En dit is het hoge-resolutie model HIRLAM van het KNMI. Welke wint?  Tot nu toe lijkt het ECMWF er het beste op te zitten. En zoek je plekje zou ik zeggen!

Aan het begin van de nacht naar zondag gaat het vanuit noorden opklaren en zeker boven het sneeuwdek al flink afkoelen. Rond -7 in de zuidelijke helft van NL en in België. Daar misschien nog wat lager zelfs, wellicht is de strenge vorst haalbaar. Zondag wordt een prachtige dag met veel zon en weinig wind. Temperaturen? Boven het sneeuwdek -4 tot -7! Dit is een enorm albedo-effect: veel zonlicht wordt rechtstreeks het heelal in teruggestuurd. Is het weerkaatsend vermogen van grondaarde 5 tot 30%, verse sneeuw doet dat voor 80 tot 95%! In de noordelijke helft van Nederland (geen sneeuw) net boven nul. In de nacht naar maandag -vooral aan het begin van de nacht- kan het in zuidelijk Nederland en in Belgie op uitgebreide schaal afkoelen naar 10 tot 15 graden onder nul!

Hoe lang en dus hoe ver het kan afkoelen hangt af van hoe snel een kleine storing vanuit Noorwegen over Denemarken naar Duitsland trekt. Daar lijkt in eerste instantie wat sneeuw op te komen, die overgaat in regen. Kan een erg vervelende maandagmorgenspits worden.

Daarna komen we weer onder invloed van het oceaan-hogedrukgebied dat zich langzaam lijkt om te vormen tot een continentaal hoog. Stralingskou blijft lang mogelijk! Er zitten wat verschillen in de afgelopen runs zagen we gisteren al, maar ik zie nu in meerdere modellen een trend dat de winter zich niet gewonnen lijkt te geven. Vooral de zuioostelijke helft van de Benelux is kansrijk. Dat gaan we zien. Eerst van vandaag en morgen genieten!

Update 9h30:

Het zat er in maar is vooralsnog toch wat jammer: bij het afnemen van de neerslagintensiteit treedt er (hier in Rotterdam) smelt op, zowel van de onder- als bovenzijde. Op de tafel nu 5 centimeter. Als het goed is moeten de condities later op de dag verbeteren maar de vraag is hoeveel sneeuw er dan nog valt.

Uit de reacties:

Jeroen, Tilburg, 6 centimeter! Dat is mooie voor Erwin als ik het goed heb..

Dan meldt met deze foto om 9h15 vanuit Ridderkerk: “papperige smurrie”.

Spyfromthesky (Arnold)  vanuit Dordrecht 7 centimeter! Meer van zijn (en andere) mooie foto’s in de reacties!

En deze is van teamlid Jannes! (Wanssum, Noord-Limburg)

Wind is om naar het noordoosten. En zie die 7 in Hoek van Holland. Daarbij komt er weer sneeuw aan vanaf zee. Kan nog gaan spoken!

Update 11h30: het oosten van Brabant en het noorden van Limburg lijken het meeste te krijgen, 15 centimeter of meer. Ook overlast dus.Verder een wat wisselend beeld. Volg het eventueel ook op de sneeuwradar.

Op deze home-made foto zien we van alles. Het sneeuwt nu (12h15) weer licht. Maar ook: smelt van bovenaf: langs de randen van objecten en onder planten. Smelt van onderaf: langs de randen van de tegels is de uitstraling van de warme bodem het grootst, in het gras het minst. En een windstoot van 56 km/uur.. Hoek van Holland heeft actueel trouwens windkracht 8 uit het noordoosten!

Gelukt! Met de groetjes van Wouter en Anouk.

Op de vorige foto goed zichtbaar: wel een kletsnatte zooi. Maar ach, wat zou het!

Sneeuwdekkaart van vanmorgen 9h00!

Update 13h30:

L1 (de regionale tv van Limburg) meldt op twitter gevaar voor afbrekende takken door de zware sneeuw.

En de winter-Efteling? Gesloten vanwege winterse omstandigheden.. Drunen meldt nu 16 centimeter!

Update 14h00: C&A en Albert Heijn in Tilburg zijn ontruimd vanwege instortingsgevaar!

Gerda was op stap in mooi Delft.

Hier nog één, en meer in de reacties.

Update 17h15:

Langzaam gaat de intensiteit er uit en trekt de sneeuwval naar het zuiden weg. Alleen voor Midden-Brabant (waar de sneeuwval nog wat lijkt te intensiveren!) en midden-België is dat een ander verhaal: daar kan tot het eind van de avond nog aardig wat gaan vallen! Opmerkelijkst is dat vooral Zuid-Limburg volledig buiten de boot valt. Ondertussen komen de meeste meldingen van overlast en schade maar ook plezier uit Brabant. BN-De Stem heeft een mooi overzicht.

De avondupdate:

Nu rond half negen is het op de meeste plaatsen droog geworden. Alleen in het zuiden van Brabant en Limburg en over breed Midden-België (daar wat langer) zal het nog even doorsneeuwen. Er kwamen vandaag veel mooie foto’s voorbij. Nog even een kleine selectie uit de reactie’s:

Destiny, Noorderkempen.

Ab, het Westland.

Gerda, Den Haag.

Onze Jannes, Wanssum.

En Jarno, Waalwijk, meldde om 17h15 verheugd -net als Joël uit Zundert- ruim 15 centimeter. Wat is de actuele stand?

Al met al was het vandaag een wisselend beeld. Welk model heeft de beste verwachting geproduceerd? Niet een duidelijke winnaar. Eigenlijk zou je ze bij elkaar op moeten tellen. Ofwel: de interpretatie van de weerman! Toch ben ik geneigd het Europese ECMWF model aan te wijzen. Die was in de opeenvolgende runs het meest consistent, zat er goed op qua koers en hoeveelheden neerslag. Alleen qua neerslagsoort niet helemaal, daar scoorde Hirlam het beste. Daarmee komen we op bovenstaand kaartje: zoveel is er gevallen als zijnde vloeibaar. In Gilze-Rijen (Midden-Brabant) kan het nog iets oplopen. Waarom ligt er veel minder sneeuw? Er zijn 3 redenen: deels (dat het meeste aan de kust) viel relatief veel regen of natte sneeuw, ook als de sneeuw “droog” was bevatte die een relatief hoge waterfractie (daardoor zwaar en dus snel inklinkend) en de warmte in de bodem speelde op. Alledrie de factoren lagen op de loer maar heb ik persoonlijk allen onderschat!  Waarbij ik dus ook moet toegeven dat het KNMI er uiteindelijk (zij het alleen kort van te voren, in de guidance) het beste op zat. Het opmerkelijkste vind ik verder dat de sneeuw ook aan de noordzijde van het lagedrukgebied relatief lang steeds weer bleef overgaan in regen en natte sneeuw en dat Zuid-Limburg vrijwel geen sneeuw heeft!

Op het oostwaarts uitbreiden van de rug van hogedruk vanaf de oceaan lost de bewolking actueel al aardig op en wordt de lucht flink droger. Ondanks dat het nog stevig waait kan het flink afkoelen. Daar waar geen sneeuw ligt indien het goed opklaart tot -4, boven de sneeuw komen we waarschijnlijk rond de -7 of -8 uit. In de loop van de nacht en morgenochtend zal de wind verder afnemen. Morgen overdag zoals al veel eerder aangegeven wordt een mooie winterdag, vooral waar sneeuw ligt. Daar zal de temperatuur ondanks veel zon ruim onder nul blijven. Voor de grootste afkoeling valt het helaas net verkeerd uit allemaal. Duurt het vanavond net te lang voordat het goed opgeklaard is, morgenavond of aan het begin van de nacht naar maandag zal de bewolking weer snel toenemen. Anders hadden we heel extreme waarden kunnen meemaken. Nu zullen de laagste temperaturen waarschijnlijk al voor middernacht bereikt worden. Het zal wel heel snel gaan; ga voor zuidelijk Nederland en midden- en hoog Belgie maar uit van -10 tot -15!

Ik doe hem nog maar een keer: maandagochtend wordt waarschijnlijk een lastige ochtendspits, ik heb er nu al geen zin in. Een afzakkend laagje gaat in de nanacht in eerste instantie sneeuw of ijzel geven om vrij snel over te gaan in regen. Maar op een dan bevroren ondergrond kan het nog wel even glad blijven. Want heel hard gaat het nou ook weer niet regenen.

Mijn inzichten voor wat hierna zijn op basis van de avondruns niet anders geworden. Onder invloed van het Britse hoog dat later een continentaal hoog zal worden komen we in eerste instantie in een noordwestelijke en later zuidwestelijke stroming te zitten. Afhankelijk van hoever het hoog (niet) het continent opschuift en hoe de rugas precies komt te liggen zijn er nog steeds kansen dat de winter even stand houdt. Voor de Waddeneilanden is die kans nihil, voor de zuidoostelijke helft van de Benelux vrij groot. Daar kan het sneeuwdek zich trouwens wellicht handhaven.

De pluim bevestigt dat beeld (ik heb het trouwens met name over de periode tot nieuwjaarsdag – al lastig genoeg!): in ieder geval licht winters voor zelfs Midden-Nederland.

Naar goed voorbeeld van collega Frederic ga ik er nog één (Duvel)  burgemeester maken!