Geen sneeuw, wel hagel en unieke (zo goed als?) vorst aan de grond in augustus!

Wat een record koude nacht beleven we! Nooit eerder kwam het (sinds het begin van de regelmatige metingen in 1971) in Nederland tussen 19 juli en 22 augustus tot vorst aan de grond! Zo meteen gaan we daar dieper op in, eerst de afgelopen dag even bekijken. Volop commotie al; zo hier en daar werd er melding gemaakt van sneeuwval. Zie hierboven bijvoorbeeld de foto van VerkeersInformatieDienst van de A50 bij Apeldoorn en dit filmpje op dumpert.nl (waarbij ik me distantieer van het taalgebruik). Maar, het was natuurlijk niet echt sneeuw hoewel het knap winters aandeed. De tekst onder de VID tweet luidde: “Opgepast: het kan glad (!) zijn. Bij Apeldoorn kleurden de snelwegen wit”. Zie ook hun bericht: “zomerse midwinterfiles“.

Nieuw dieptepunt in de zomer van 2016. Kerst verloopt vaak groener 😂 https://t.co/6fOe20h7Md

— Ed Aldus | Weerman (@EdAldus) 10 augustus 2016

Het leidde tot enkele fraaie oneliners zoals deze.

BRILJANTE onweersbui net #Apeldoorn! @Jennifer_Faber @BuienRadarNL @helgavanleur @weermanreinier @WilliamHuizinga pic.twitter.com/PYUJLiExFp

— Aranka Sinnema (@ArankaMSc) 10 augustus 2016

Hier nog een fraai overzicht van de zware bui rondom Apeldoorn.

Verspreid over het land pittige buien met #onweer en #hagel: https://t.co/gzA7VqEgT0
Foto: @ArankaMSc pic.twitter.com/d6yMa7hgKx

— Buienradar (@BuienRadarNL) 10 augustus 2016

Ook elders kwam het tot flinke regen-, hagel-, en onweersbuien!

Sneeuwt het nou in Rotterdam?

— nadia berkelder (@nadiaberkelder) 10 augustus 2016

Ook deze zag ik nog voorbijkomen maar gezien het feit dat ik verder geen meldingen kan traceren hou ik het toch op (slechts) hagel.
Tijdens de buien daalde de temperatuur midden op de dag (10 augustus!) tot rond de 10 graden. Doordat de buien minder talrijk waren dan verwacht kwam het tijdens opklaringen vrijwel overal in Nederland tot 16 a 17 graden. Geen records, wel zo’n 7 graden kouder dan wat “normaal” is voor de tijd van het jaar.

Terug naar de actuele situatie! Lastig is op het moment van het schrijven dat ik niet paraat heb waar de datum grens voor deze statistieken ligt en me een klein beetje afvraag of weergegevens.nl dat(met de realtime data) goed doet. Loopt de dag tot 0h, 1h, of 2h (MEZT= 0h UTC) of geldt de gehele nacht voor de volgende dag? Met enig voorbehoud derhalve en met de methode zoals weergegevens die nu hanteert hebben een absoluut datumrecord voor in ieder geval 10 augustus. Nooit eerder werd het aan de grond ergens zo koud.

Voor de gehele eerste decade van augustus lukte het (tot 00.00 uur) nét niet. Evengoed een knappe tweede plaats.

Ook voor 11 augustus een datumrecord natuurlijk. Voor de temperatuur op waarnemingshoogte (1m50 boven het maaiveld) overigens op zeker een top 10 notering, zakt de temperatuur in de loop van deze nacht nog onder de 4.7 graden is dat een dagrecord, lager dan 3.2 graden zou een decade-record betekenen.

Voor de gehele tweede decade augustus tekenen we -weer terug aan de grond- ook een absoluut record op!

Actueel: op waarnemings- (of zo je wil neus) hoogte al behoorlijk fris..

Maar dit is de meest schokkende kaart. Wat jammer overigens, het lijkt met echt officiële grondvorst nét niet gelukt. Officieel had het het -0.1 moeten zijn. Lokaal zal het kouder geweest zijn. Actueel (2h10) loopt de temperatuur weer iets op en acht ik de kans klein, maar niet uitgesloten dat we er alsnog onder duiken. En desondanks: nooit eerder werd het zo koud! Zoals ik al begon: uniek voor deze tijd van het jaar. En, opmerkelijk toch ook wel in tijden van vermeende opwarming. Natuurlijk, de weersomstandigheden zijn ideaal: heldere, koude (polaire) lucht boven ons, nauwelijks wind. Veel uitstraling dus. Maar: zoals bekend veel regen de afgelopen tijd en derhalve een natte bodem. Tijdens de afkoeling condenseert al dat vocht; waarbij warmte vrijkomt. Dus zou je juist niet nu de extremen verwachten.

Toch even verder naar kijken dan. Hierboven het langjarig gemiddelde qua neerslagoverschot dan wel tekort (=negatief),

En zo is de actuele situatie. Twee dingen vallen op. Ten eerste de relatieve droogte aan de kust. Daar is het niets natter dan gewoonlijk; wat verklaart dat er toch nog altijd vrij gemakkelijk duinbranden kunnen ontstaan. Relevant in mijn huidige verhaal is natuurlijk Twente. Hoewel een stuk minder nat dan de grootste delen van Utrecht, Z-Holland, Gelderland, Brabant en Limburg toch veel minder droog dan normaal. Niet helemaal verklaarbaar dus; daarom nog meer bijzonder! Maar misschien toch net droog genoeg de afgelopen weken. Met daarnaast uiteraard het feit dat Twente bekend staat als koude put. Niet exact bekende geografische en orografische omstandigheden zullen hier een rol spelen. Al met al wel voldoende om exact een week geleden toch een aardige verwachting uit te spreken.

Dagrecords én verwachte minimum en maximum temperaturen van komende week. Morgen dicht bij koude records. pic.twitter.com/EOYuqjLQco

— Helga van Leur ☀ (@helgavanleur) 10 augustus 2016

Hoe verder? Morgen nog zo’n dag!

Of het opnieuw tot record koude komt zal lang afwachten zijn. In de avond schuift vanuit het westen langzaam warmere, nou ja, vooralsnog minder koude lucht binnen. De opmaat voor in ieder geval weer eens een aantal fraaie dagen.

Via 21 of 22 graden op vrijdag en in het weekend gaan we wellicht richting de zomerse 25 begin of midden volgende week. Voor daarna blijft de onzekerheid nog even troef. De kans lijkt me groot dat we opnieuw een crash dan wel dip krijgen maar de pluim biedt (al dagen) ook (onzekere) ruimte voor wat meer en langduriger zomerweer. Het mag nog wel even toch?