Gaat het dan toch gebeuren, duiken de lage landen begin januari de winter in? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ik heb groeiende hoop daarop maar schat de kans op dit moment 20%. Zo meteen zullen we zien waarom. Eerst maar eens even smullen van een virtuele kaart en de mooie runs die ons vanmorgen worden gepresenteerd. Die hierboven is de meest in het oog springende uit het Europese (=ECMWF) model. Is nog ver weg, maar: strenge vorst lijkt plotseling goed mogelijk! Wat staat er allemaal te gebeuren?
De aanvang is bekend en duidelijk: eindelijk zit er beweging in de kaarten. Ik gebruik even een kaartje uit het bericht van gisteren. Aan de oostzijde van veel depressiegeweld op de oceaan wordt op grote hoogte flink wat warmte naar Scandinavië gevoerd. Tegelijkertijd schuift een kleine depressie boven de Baltische staten weg richting Zuidoost-Europa.
Het vervolg is onzeker maar spannend. Naast het feit dat alle puzzelstukjes gewoon precies goed moeten vallen zoals Frederic gisteren geweldig uit de doeken deed zullen vroeg of laat depressie-invloeden eindelijk een gat gaan slaan in het zo irritante hogedrukbolwerk dat al weken veel “te” zuidelijk ligt. Dat lijkt naar mijn idee volgende week zondag te gaan gebeuren.
Een cruciale fase die al dagen in de berekeningen zit maar waar de modellen het erg moeilijk mee hebben. Met veel onzekerheid en springende verwachtingen tot gevolg. Van enorm belang is hoe groot de eerste depressiedoorbraak wordt en welke koers die vaart. Het Europese model laat nu voor de tweede keer een vrijwel ideaal scenario zien. Een depressie die met zijn kern over het zuiden van België trekt: dat is wat we als winterliefhebbers willen zien!
Met om een lagedrukgebied heen tegen de wijzers van de klok in heersende windrichtingen: aanvoer van koude lucht uit het (zuid)oosten! Dit is echt een mooi scenario voor iedereen want kijk ook meteen even naar de Alpen. Sneeuw! In deze run lijkt 20 tot 25 cm boven ruwweg 1200 meter voor het westen van Oostenrijk mogelijk te worden.
In dit bericht zoom ik echter in op de lage landen. Ook sneeuw! Neerslag -in vaste vorm- rond de Nederland-Belgische grens tot 10 cm. In hoog-België wat meer. Hier past (los van de onzekerheid in de verwachting) heel veel voorzichtigheid. Dit zou kunnen gebeuren bij temperaturen rond of in eerste instantie iets boven het vriespunt. Met daarbij in gedachten dat er nog enorm veel warmte in de bodem zit (de temperatuur daarvan bedraagt actueel zo’n 10 graden) is de kans groot dat die sneeuw niet zal blijven liggen.
Maar zoals gezegd: een koude oostelijke aanvoer komt op gang. Ondertussen zit Groningen dan al in de matige vorst!
Transportkou, dus geen last van warm zeewater en zo. Dan kan het heel hard gaan. Wow. De maximumtemperaturen voor maandag 4 januari.
En dan de minima, nacht en ochtend van dinsdag. Matige tot strenge vorst. En daar waar een sneeuwdek berekend is nog wat kouder!
De run is ijs-en-ijskoud tot aan “het gaatje”.
Het Canadese GEM model doet een vrijwel identiek scenario, maar met nog iets idealer omstandigheden. Dit is een wel heel perfect kaartje dus niet waarschijnlijk maar het levert wel wat sprekende verbeelding op toch? Waarbij opgemerkt dat het GEM als eerste met deze scenario’s naar voren kwam. Kunnen we het model al tot winnaar uitroepen?
Nee nog lang niet. Veel is nog onzeker. Het Amerikaanse GFS model -om de derde grote ook meteen te noemen- springt zoals vaker wat meer heen en weer en laat in de laatste runs de puzzelstukjes net niet goed vallen maar zit wel in de buurt.
Wordt dit het vervolg???
Dit is “de pluim” of “het ensemble” die vanmorgen bij de uitvoer van het Europese model hoort. Met de hoofdrun (of “oper” wat staat voor “operational run”) in rood. Heeft die meerwaarde t.o.v. de overige 50 scenario’s in groen die de spreiding en dus onzekerheid aangeven? Toch wel. Die hoofdrun rekent met een dubbele resolutie dus heeft het vaker bij het rechte eind. Zeker in het Europese model zien we de laatste tijd vaak dat die al verrassend vroeg het juiste spoor te pakken heeft. Maar op het eind (zeg maar op +240 uur) zijn er zoveel verstorende invloeden dat die meerwaarde vrijwel weggevallen is. Vandaar ook dat de berekening daar ophoudt; zonde van al die rekenkracht. In blauw overigens dezelfde (onverstoorde) berekening als de hoofdrun maar dan -net als alle verstoorde groene berekeningen- op halve resolutie. Wat zien we? De hoofdrun zit erg laag in de pluim maar is geen “uitbijter”: daar spreken we wat mij betreft over wanneer het lijntje als enige dus zonder ondersteuning of daarop lijkende scenario’s uit de band springt. Verder is het lastig al die 50 lijntjes die zo dicht op elkaar zitten goed op waarde te schatten. Hoe groot is de kans volgens de pluim?
De staafdiagrammen van het KNMI bieden daar uitkomst. Als maatstaf neem ik ijsdagen (maxima onder nul) en matige vorst in de nacht. Vanaf 5 januari: een kleine 20% kans op matige vorst.
En vergelijkbaar voor maxima onder het vriespunt.
De sneeuwkansen zijn voor midden-Nederland in dit ensemble ook ongeveer 20%. Verder komt er natuurlijk meer bij kijken dan deze koele cijfertjes. Zoals het vergelijken van de opeenvolgende runs en de verschillen tussen de verschillende modellen. En de fysieke waarschijnlijkheid; naar interpretatie van de weerman. Waarom ben ik nu ineens hoopvoller dan tot vanmorgen? Vooral vanwege de consistentie in het Europese model. Niet zo zeer in details maar wel in de “synoptische” situatie waarmee ik in deze de Europese luchtdrukverdelingen bedoel. En voor het eerst gewoon een goed gevoel. Hoewel ik die als weerman zo veel mogelijk probeer uit te schakelen; “wishfull thinking” zal zeker een rol spelen. Help me daarom mee: corrigeer me of vul aan in de reacties. En duimen natuurlijk. Vanavond een update aan de hand van de nieuwste runs; ik ben benieuwd of ik de kansverwachting dan mag verhogen!
92 reacties
Gesloten voor reacties.