Klik voor groter beeld

Het is een bijzonder moment om de eerste foto te zien van de lawinekegel van het ongeval gisteren met daarop ook duidelijk in beeld de reddingsoperatie in volle gang. De foto is zojuist gepubliceerd op de liveticker van VOL.at (Vorarlberg Online). Op die webpagina vele emotionele foto’s van leden van het Koningshuis.

Wat zegt de foto ons?

  • Een of twee pistebully’s hebben na de laatste sneeuwval donderdag een ongeveer 12 meter breed spoor geprepareerd.
  • Dit is vermoedelijk geen piste maar slechts een manier om de skiroute te markeren
  • Wellicht is dit spoor ook gemaakt om de route te inspecteren en “lawineveilig” te verklaren en dus vrijdagochtend open te stellen
  • De dikte van de lawinekegel op het spoor is niet meer dan 50cm en bovendien is de sneeuwmassa op het spoor snel tot stilstand gekomen. 
  • Het is uitgesloten dat Johan Friso op het geprepareerde spoor skiënd door een van de zijkant komende lawine is bedolven zoals wel dus afgelopen woensdag in Ischgl gebeurde met dodelijke afloop (zie bericht) en op 26 januari in Meiringen-Hasliberg (zie bericht).
  • Het gaat om een klein Schneebrett (sneeuwplaklawine) met een omvang van de kegel (met ruwe schatting van de grootte buiten beeld van de foto) van 20 meter breed en iets van 100 meter lang. 
  • Gezien hoe nauw de sneeuw nog bij elkaar ligt ondanks dat het een tamelijk open helling is, concludeer ik dat de Anrisskante die 70cm (de hele verse laag) hoog zal zijn geweest niet veel breden dan 20 meter is geweest. 
  • Waarschijnlijk is de sneeuw tijdens het stromen met ongeveer 80km/u (typische snelheid Schneebrett) eerst wat bijeengeknepen in een iets smallere (maar niet zeer smalle) geul en vervolgens onderaan weer een beetje uitgewaaierd. 
  • De plek waar het Schneebrett is losgegaan zal minimaal 300 meter vanaf het geprepareerde spoor zijn en vermoedelijk iets van 250 meter hogerop liggen. Je praat dan over een helling van ruwweg 40 graden steil (niet te verwarren met 40% wat veel minder steil is). 
  • Het is begrijpelijk dat de vriend van Johan Friso misschien lang op de verkeerde plek heeft gezocht omdat je nooit zou denken dat de Prins onder dat dunne laagje op dat geprepareerde spoor zou liggen als een stukje hoger juist dikke pakketten lawinesneeuw liggen opgestapeld. Toch zou de vriend met correct gebruik van zijn lawinepieper de Prins binnen enkele minuten moeten hebben kunnen lokaliseren.  
  • De structuur van de lawinekegel is van kleine losse brokken wat erop wijst dat alleen de nieuwe 70 cm dikke sneeuwlaag is gaan schuiven over de oude dikke sneeuwlaag
  • Dat de lawinekegel uitmondt in een soort (vochtiger) dalletje maakt het nog meer aannemelijk dat zich op de oude sneeuwlaag tijdens de droge zeer koude periode bekerkristallen hebben gevormd – dit is de meest verraderlijke glijlaag voor een nieuwe laag sneeuw daarboven.
  • Dergelijke ondergesneeuwde structuren zijn de reden dat je niet kunt afgaan van wat je tijdens je verblijf hebt zien vallen, maar dat je op basis van lawineberichten en verhalen van locals je beeld moet vormen aan de hand van de weersgesteldheid in de dagen en weken voorafgaand aan jouw skiweek
  • Door op een veilige plaats een profiel te graven kun je ook nadien nog een beeld vormen van de opbouw en een gevoel krijgen voor het gevaar van een bepaalde helling. Het is niet aannemelijk dat Johan Friso en zijn vriend zich deze moeite hebben getroost, want als zij dan gezien hadden hoe makkelijk de nieuwe laag ging glijden dan waren ze nooit in die helling geskied.
  • Het lijkt aannemelijk dat de mannen misschien vanaf het hoogste punt van de skiroute hebben gedacht we volgen netjes het veilige spoor van de psitebully maar dat zij onderaan op een plek waar de bully een zigzag moet hebben gemaakt om de steile berg op te komen hebben gedacht toch een kort stuk af te snijden van het geprepareerde spoor boven naar het geprepareerde spoor verder omlaag.
  • Het is aan te nemen dat de mannen samen en alleen en met anderen diezelfde afsteker in eerdere jaren in totaal misschien wel vele tientallen keren hebben geskied. Je neemt zo’n afslagje dan instinctief op de plek waar je het een jaar eerder ook deed en vergeet misschien wat je boven nog met elkaar afgesproken had. 
  • In lijn met mijn eerdere betoog vanochtend is er ondanks alle goede bedoelingen van de pistedienst toch sprake van “een vorm van uitlokking” als je door dat spoor te prepareren de suggestie wekt dat de hele route inclusief alle gebruikelijke afstekertjes veilig zou zijn. Wat is de moeite om op 40 plaatsen langs die route waarschuwingsborden te plaatsen. Zeg maar op elke plek waar je instictief zo’n afstekertje zou maken. 
  • Last but not least: het is 100% zeker dat op die plek de lawine ook was gaan schuiven als er door de pistedienst die ochtend een bommetje in gegooid was. Het is ook 100% zeker dat men in de toekomst op die plek bommetjes gaat gooien of daar zelfs lawinehekken (zie afbeeldingen) neer gaat zetten (zoals ook na mijn lawine in Hinterglemm is gebeurd).  

Allemaal onbeholpen pogingen natuurlijk om het drama een plekje te geven! Lees ook het bericht op Telegraaf.nl waarin de chef pisteveiligheid van Lech zijn mening geeft: “Prins wist wat hij deed”. Welnu, ik kan die man verzekeren dat de Prins NIET wist wat hij deed, want een vader van twee lieve kindjes skiet echt niet willens en wetens een ramp tegemoet. Er valt veel te zeggen voor de these dat de schijnveiligheid van het getrokken pistebully-spoor de prins heeft verleid een rampzalige beslissing te nemen die exact voldoet aan het spreekwoord: “een ongeluk zit in een klein hoekje.” 


Hajo

Hajo Smit studeerde in 1991 cum laude af als meteoroloog, milieu- en klimaatdeskundige. Hij stopte na 3 "hele bijzondere" dagen bij het KNMI met zijn eerste academische baan en werd skileraar en natuurgids. Tussendoor was hij actief als tekstschrijver en vertaler. Aan het einde van het millennium werd hij even een grootheid in het Nederlandse inline skaten als hoofdredacteur van een skate magazine en organisator van een groot Red Bull event in Valkenburg. Na een seizoen als mountainbikegids in Griekenland en Oostenrijk begon hij in de winter van 2006 te bloggen op het snijvlak van wintersport en winterweer. Die winter in Königsleiten leerde Hajo in Oostenrijk ook paragliden. Tussen 2011 en 2017 nam zijn eigen website wintersportweerman.nl gewoon vanuit Nederland een zeer grote vlucht. In december 2017 verhuisde hij naar Oostenrijk om het paragliden weer op te pikken en tandempiloot te worden. Tijdens covid viel de sponsoring van wintersportweerman weg en werkte Hajo acht maanden in Nederland als klusser. De covid-winter 2021 verbracht hij in Hinterglemm waar hij ook weer actief werd als tekstschrijver. Wintersportweerman.nl behaalde dat seizoen een gigantisch bezoekersrecord van 70.000 unieke bezoekers op een dag. Sinds de zomer van 2023 runt Hajo in Zell am See Kaprun zijn eigen tandemparagliding bedrijf vip-paragliding.com.