Weermodellen

Na Valentijnsneeuw voor wintersport kans herstel natuurijs klein

Klik voor grotere grafiek

Het enige nieuws ten opzichte van het weerbericht van gisteravond is dat het GEM model eindelijk is opgehouden sneeuw in de nacht op zondag te berekenen. Nee tot zondag in de namiddag zal het een perfecte schaatsdag zijn met “droge dooi” door een vriezende dauwpuntstemperatuur. In mijn vorige bericht heb ik al gewezen op de nog berekende ijsaangroei de komende twee nachten. Met de ochtendupdate van Winterplaza hieronder in de Wintersport Weerkamer (vierde knop van rechts) zien we 2 tot 4 cm aangroei. Daarna de dooi met motsneeuw of motregen. En dan de aantrekkende noordwester met op Valentijnsdag plensregen die als hele dikke sneeuw op weg is naar de Alpen.

En na de Valentijnsneeuw zou het mogelijk weer een paar dagen tenminste ’s nachts gaan vriezen in de Lage Landen. Om daar meer zicht op te krijgen ben ik vanochtend weer eens gaan Googelen en daarbij ontdekte ik een parel van een website voor elke weerman. Ben ik nu gek dat ik nooooit eerder had gekeken op http://www.weatheronline.co.uk/cgi-bin/expertcharts??? Jongens jongens wat een weelde aan kaarten en grafieken! Alles wat je hartje begeert en dan zonder de irritante login van weer.nl waar je alleen GFS en ECMWF kunt bekijken en waar je login ook elke 5 minuten verloopt. Nee dan die expert charts! Alle variabelen van 15 modellen en ensemble-weergaven om van te smullen.

Klik voor grotere grafiek

Bovenaan dit bericht het GFS ensemble voor Maastricht waar de kans op aanhoudend winterweer nog het grootst is. Je zie de rode lijn van het ensemble gemiddelde en in blauw de extreemste berekende waarden. De groene balken geven 1 σ standaardafwijking, wat dus de meest waarschijnlijke zone is. Je ziet het: de kansen op een terugkeer van de winter staan vanochtend slecht. En ook alle andere modellen die ik heb bekeken bieden weinig soelaas. Des te beter staan de kansen voor recordsneeuw in de Alpen en met een beetje geluk ook voor de Ardennen en Sauerland.

Als ik diezelfde grafiek voor Bern-Belp in Zwitserland plot zie ik ijzige temperaturen maar ik heb hierboven even de neerslaggrafiek neergezet omdat die Valentijnsneeuw er zo mooi opstaat. Elk balkje vertegenwoordigt een waarde in cm sneeuw per 6 uur wat betekent dat je de hoeveelheid op de Y-as nog moet verdubbelen omdat er maar 2 staafjes per etmaal zijn. Dat kan dus een mooie bak sneeuw worden en kijk eens hoe het door zou kunnen sneeuwen tot aan de krokus. Afgezien de aankomende zondag die ijzig en stralend zonnig zal zijn in de Alpen, heeft alleen vrijdag de 19e goede papieren voor een zonnige skidag.

De klapper die ik zag bij de expert charts toon ik hieronder… (meer…)

Door Hajo, geleden

Zondag gewoon vriezen? Idee voor Friesland!

Klik voor grotere kaart

Het is echt een beetje of de duvel ermee speelt! Vannacht was het alweer kouder dan de koudste berekening met een minimum van -12,6°C in Lelystad en even later een tijdje lang de zwakte plekken van de Elfstedenroute met de strengste vorst. Zie het kaartje hierboven. En het blijft de komende nachten streng vriezen in Friesland zoals je onderaan dit bericht ziet. En het gekke is: met het GFS-model en het ECMWF-model is er een aanzienlijke kans dat de dooi en motsneeuw/motregen pas zondagavond invalt!

Backup event
Daarmee kwam ik op een lumineus idee voor de Friezen die nu toch een beetje als boeren met kiespijn iedereen uitnodigen om in Friesland te gaan schaatsen. En waarom? Het kan ook anders. Creëer als backup evenement aan de Elfstedentocht een schaatsfeest van jewelste met een klinkende Friese naam of toch iets Hollands zoals de overbekende “Sneek Week”. Zorg dat je facilitair en qua bemensing voor de Elfstedentocht en voor het backup event met klinkende Friese naam zo ongeveer precies hetzelfde nodig hebt inclusief feesttent in Leeuwarden, een reeks losse toertochten die samen 15.000  mensen verdragen en dat er een live op studio sport uitgezonden wedstrijd over minimaal 100km is. Vervolgens kun je dus door organiseren en om 1o uur ’s avonds voorafgaand aan “de dag” op een spectaculaire persconferentie bekend maken of het E wordt of B. En laat iedereen dan automatisch via SMS weten bij welke alternatieve toertocht hij of zij de volgende ochtend aan de start moeten staan. Kweenie hoor…. hoe het nu gaat (ook met dat vegen door vrijwilligers) is zooooo 20e eeuw!

Hieronder de volledige temperatuurserie tot de nacht op maandag… (meer…)

Door Hajo, geleden

Weermodellen 3-0 voor Elfstedentocht op zaterdag 11 februari

Hierboven het deels nog bedroevende beeld van de ijsdikte op de Elfstedenroute. De getallen zijn “user  generated” van de website ijsdikte.eu, een initiatief van degene die we hier kennen als reageerder Keida. Grappig is dat ik zonet zag dat het vanochtend daar tussen Lemmer en Stavoren net even -15°C is geweest dus dat is bemoedigend. Getallen op die website met een gele rand zijn 3-5 dagen oud. Suggestie aan Keida: nu je zoveel metingen binnenkrijgt moet je gewoon alles ouder dan 24 uur niet meer tonen en alles ouder dan 12uur een gele rand geven. Alleen zo zijn we niet helemaal aan de zich in Stilzwijgen hullende rayonhoofden overgeleverd.

De stemming in Nederland is inmiddels toch wel dat de tocht der tochten er zal komen. De weermodellen gaan vanochtend allemaal voor zaterdag 11 februari. GFS, ECMWF en GEM laten het allemaal op zondag of maandag tenminste tijdelijk misgaan. Met of een plens regen als sneeuw naar de Alpen over ons heen of een serie kwakkeldagen die het ijs ook geen goed zal doen. De dag waarop het kan (me is verteld dat zondag toch al geen optie is) is gewoon zaterdag 11 februari 2012. Waarbij ik me goed kan voorstellen dat de beslissing pas morgen wordt genomen als we weer een hele rits hoofdruns verder zijn. Als de weergoden er nog even zin in krijgen tot medio volgende week, dan heeft dat natuurlijk de voorkeur.

Update 9.38u: ik hoor net op de radio dat er nog geen datum is genoemd, dat woensdagavond de rayonhoofden weer bij elkaar komen en dat donderdagochtend weer een persconferentie is. Als ik zie dat het vannacht waarschijnlijk weer zeer streng gaat vriezen dan vraag ik me af of dit niet allemaal 1 dag eerder zou kunnen. Anderzijds vermoed ik dat het draaiboek van de organisatie zo is dat de zaak in 48 uur kan worden opgetuigd. Als ze maar niet de fout van de gemiste tocht van 1996 gaan herhalen!

Ik quote Wikipedia: Op 24 oktober 2008 publiceerde het wetenschappelijke tijdschrift Climatic Change dat volgens de berekeningen van het planbureau vier keer vaker de Elfstedentocht georganiseerd had kunnen worden: in 1939, 1979, 1987 en in 1996.

Hieronder enkele illustratieve weerkaarten… (meer…)

Door Hajo, geleden

Hoe lang duurt deze droom van een februariwinter nog?

rijp takken Krommenie

Klik voor koud vuurwerk

Het was een korte nacht maar het heeft geloond: -22.9°C @Lelystad, 8h27. Zie de hele serie temperatuurkaarten in dit nachtbrakersbericht. Hier buiten in Krommenie (zie ook weerstation wasscher) is het een droom. Het plaatje hierboven is deze treurwilg naast ons huis pal aan onze eigen ijsbaan van 15x50m. Voor de meesten van ons geen treurnis, maar een droom van een nu al onvergetelijke februariwinter.

Hoe gaat dat verder? De weermodellen zijn 1-2 voor aanhoudende kou vanochtend. Oftewel 2-1 voor een succesvolle dooiinval. Data? GEM 12 februari. ECMWF 13 februari. En GFS? Die doet Groenlandhoog met barre winter tot het gaatje op 20 februari.

Kaarten en meer analyse hieronder… (meer…)

Door Hajo, geleden

Weermodellen geven schaatsgekte 2-1 respijt tot 13 februari

Klik voor grotere kaart

Hierboven de koudste nacht uit de nieuwe ECMWF-berekening waar ook het KNMI zich op baseert. 7 februari wordt een knaller! Pas als het ensemble na tienen binnen is hebben we er ook een kansverdeling bij. Feit is dat het weermodel droogkoud is tot het gaatje op 12 februari. Het GFS model dat verder kijkt laat de dooi op de 13e invallen in de LL, maar dat zegt niets. Als de tendens is “uitstel van executie” dan zien we dat vaker terugkomen. Herinner je je de Postma doctrine nog?

In een koude winter pakken alle zacht lijkende verwachtingen in werkelijkheid een stuk kouder uit, terwijl in een zachte winter alle koud lijkende verwachtingen belangrijk zachter uitpakken (meer op weer.nl).

Daar moeten we deze winter een beetje een draai aan geven want we lijken een winter met twee gezichten te krijgen. Oftewel een verlengde herfst en een verlate winter. Als we nu samen afspreken dat de meteorologische winter gewoon op 30 januari is begonnen, dan kunnen we Postma weer simpeltjes toepassen. Lijkt me een mooie om samen die twee dingen te herdefiniëren:

  1. het begrip koudegolf: met een beetje pech halen we de drie nachten met strenge vorst in De Bilt niet en zou er geen sprake zijn van een “koudegolf”. Zie KNMI. Wat mij betreft wordt die definitie: tenminste alle periodes in Nederland waarin op natuurijs geschaatst kan worden en meer algemeen elke situatie waarin het kwik gemiddeld over een week meer dan 8 graden lager ligt dan gemiddeld. Ik roep maar wat.
  2. het begrip meteorologische winter: niet langer de periode tussen 1 december en 1 maart, maar gewoon de periode tussen het eerste moment van een LL-sneeuwdek dan wel schaatsen op natuurijs tot het laatste moment van een LL-sneeuwdek dan wel schaatsen op natuurijs. Deal?

[fbphotos id=342607905773421]

Het Canadese GEM model houden we scherp in de gaten, vanwege de leuke kleurtjes van de kaarten van meteocentre.com maar ook vanwege de recordkoers voor de luchtdruk boven Nederland. Met de 1051hPa op de kaart hierboven zou een absoluut record voor Nederland gevestigd zijn. GFS haalt dat niet en komt wel in de buurt van het februarirecord (1046,9hPa). Zeker is dat die nachten waarin de “luchtballon van het hoog” knalhard is opgeblazen ook de koudste worden in de LL. Dan pak je toch centimeters ijs in 1 nacht. Vannacht trouwens ook al strenge vorst in Zuid-Limburg en Twente.

De tweede kaart toont een vreemd soort front vanuit het noorden dat geen polar low is maar een warmtefront. Vandaar de 2-1 in de titel van het bericht. GEM geeft er nu 10 februari al de brui aan. In mijn ogen volstrekt ongeloofwaardig dat vreemde front. Postma rules!

En gaat het nu nog sneeuwen in Nederland morgen en hoeveel? (meer…)

Door Hajo, geleden

Zo ruikt de overwinning van duimen voor mooie weerkaarten

Klik voor grotere kaart

Zelden zal een snelle synopsis van de nieuwe modelruns en de bijbehorende ensembles zo zoet smaken en zo intens “ruiken” als vanavond. Ik proef kruitdampen. Ik zie het beeld voor me van Kennedy Space Center na de succesvolle reparatie van de Hubble telescoop: allemaal knappe koppen luid applaudisserend elkaar schouderklopjes en high fives gevend. We did it!  Jihaa! Wat hebben we gedaan? We hebben een totale omkering bereikt van alle pessimisme in de modellen. Tenminste in de drie die ik volg: GFS, GEM en ECMWF. Hierboven de laatste kaart van de nieuwe ECMWF-run die dus koud is tot het gaatje met zaterdagmiddag 11 februari (jawel dat is niet aanstaande maar volgende week zaterdag!) met -4°C.

Update 22.15u: ECWMF ensembles zijn binnen. Derde knop van links in de Wintersport Weerkamer. Zowel de 15-daagse als de 10-daagse positief te noemen. Ruime steun voor de koude hoofdrun hoewel gemiddelde uiteindelijk iets zachter.

Update 23.19u: de nieuwe ijspluim voor noordoost-Nederland van WinterPlaza is #11stedentocht-waardig. Zien is geloven! Overige regio’s zie 4e knop van links.

Klik voor grotere kaart

En we zitten duidelijk op recordkoers qua luchtdruk. Het februarirecord van 1046,7 hPa gemeten op 16 februari 2008 lijkt er nu wel zeker aan te gaan en zelfs het absolute luchtdrukrecord voor Nederland van 1050,0 hPa gemeten op 26 januari 1932 komt in beeld!!! Zie hieronder de kaart voor woensdag 8 februari uit het GEM model. Ook mooi in het GEM model vanavond dat het eindigt op 9 februari (avondrun niet verder dan +180u) met een te zuidelijke positie van het hoog en een westelijke aanvoer in de LL en dat de vorst zelfs overdag gewoon standhoudt! Maar ja, het zeewater krijgt dan ook de turbobehandeling deze dagen. Zie grafiek.

[fbphotos id=342273715806840]

En kijk nu toch eens naar dat GFS00u ensemble van vanochtend (links) en het 12u ensemble van vanavond (rechts) beide voor een punt in Friesland. Ongelofelijk wat een verschil. Echt de wereld op zijn kop. Niet als we naar het gemiddelde kijken (rode lijn) maar wel als we naar de zwarte lijn kijken die vanavond toch mooi door een groepje leden wordt gesteund. Stevig koud in de eerste week en daarna de hoofdrun toch weer naar het zachtere ensemble gemiddelde terugkerend, maar nu met veel meer #11stedentochtlijntjes dan die ene eenzame van vanochtend.

Hieronder nog even iets over de sneeuwkansen in de Alpen en drie bloedmooie Bizztravel Sneeuwhoogte App Uploads…  (meer…)

Door Hajo, geleden

Nieuw videoweerbericht nog niet gezien?

Nu mijn site groeit en groeit en groeit zijn er misschien ook vele nieuwe bezoekers die niet weten dat ik verschillende keren per week een video-weerbericht opneem in een partnership met Bizztravel.nl. Klik op de plaat hierboven en je bent op de plek waar ze verschijnen. Die van vandaag begint met een kleine blooper en de lip sync is niet 100%, maar het verhaal staat en het is o zo spáánnend.

De nieuwe GFS12u kaarten lopen net binnen op een zwaar overvraagde server van wetterzentrale.de. Hieronder een eerste indruk… (meer…)

Door Hajo, geleden

Woensdag 8 februari is make-or-break voor #11stedentocht

Klik voor grotere kaart

Het GEM-model laat ons vanavond weer niet in de steek. De 12u run reikt maar 180 uur vooruit en op die woensdag de 8e komt GEM met een evenaring van de recordluchtdruk voor februari in Nederland van 16 februari 2008: 1046,7 hPa. En natuurlijk ook weer een bitterkoude nacht met paarse vlekken op de Duitse hoogvlakte en geen aanwijzingen voor op handen zijn de dooi.

Klik voor grotere kaart

Het ECMWF model gunt ons Flachlandtirolers nachten met strenge vorst goed voor centimeters ijsaangroei per nacht en maandagavond om 18uur een extreem lage dauwpuntstemperatuur van lager dan -20°C. Ook een slagende dooiaanval op 9 februari. De ervaring leert gelukkig dat de eerste dooiaanval die een model berekent meestal niet lukt!

Klik voor grotere kaart

Het GFS model brengt ons wat sneeuw op maandag uit een mislukkende dooiaanval. Zie de zeer dicht gestapelde lijntjes van gelijke temperatuur voor onze kust. Let op bovenstaande kaart ook op de bijzondere accumulatie in de Apenijnen en op de Balkan. Morgen dumpt het daar!

Hieronder nog de aap uit de mouw van de GFS12u en mijn voorzichtige prognose… (meer…)

Door Hajo, geleden

Canadees weermodel neemt winterstokje over en hoe!

Update 10.30u: hoera! in het ECMWF-ensemble is de zachte 00u hoofdrun een hopeloze zachte ijtbijter. Kijk naar het ensemblegemiddelde hierrrr en je weet dat we op #11-stedenkoers zitten.

GEM 6 februari

Klik voor grotere kaart

Gisteravond nog die #11stedentocht run van het Europese weermodel (ECMWF). Vanochtend prut met al verzachting vanaf komende maandag (nog steeds afkloppen voor een volle week winter!) en als wintersport lichtpuntje een nieuwe nordstau naar de Alpen rond 9 en 10 februari. Het 15-daagse ensemble is inmiddels binnen (zonder dat is een hoofdrun eigenlijk waardeloos) en nu weten we dat deze zachte run de prullenmand in kan. Des te belangrijker is het te kijken naar wat de andere modellen te bieden hebben.

GFS
Om te beginnen het gewaardeerde 4x per dag verschijnende 16 dagen vooruit kijkende Amerikaanse model (GFS). Dat is 16 dagen lang kurkdroog voor de noordkant én de zuidkant van de Alpen en laat de LL ontdooien vanaf woensdag 8 februari. Hoog in het ensemble (zie hierrr) dus met een grote korrel zout te nemen.

GEM
Nee, dan het Canadese model vanochtend. LL-winter tot het gaatje op 10 februari en die serie afsluitend met een fenomenale LL-sneeuwdump zie onderaan dit bericht. Voor we zo ver vooruit kijken eerst even die toch wat zorgwekkende kaart bovenaan dit bericht. Al dagen volg ik de paarse (<-30°C) en witte (<-40°C) vlekken op de GEM-kaarten op de voet. Ik wil natuurlijk echt weten of ik straks echt een garage moet ompraten om onze auto een nachtje binnen te mogen stallen en of ik niet toch een konijnenhok voor binnen moet aanschaffen.

Luchtdrukrecord
Dat paarse vlekje bij Luxemburg komt nu toch wel erg dichtbij. Met de sneeuw die in Limburg al ligt en de lichte sneeuw die we vrijdag kunnen verwachten (mini polar low) zijn de voorwaarden voor zeer laag uitzakkende temperaturen wel gecreëerd. In het GFS-ensemble gaat nog steeds 1 lijntje voor een evenaring van het absolute luchtdrukrecord voor Nederland van 1050,0 hPa. In datzelfde GFS model komt Luxemburg niet lager dan -20°C wat betekent dat het GEM model er echt meer zin in heeft.

Zéér interessant is de grande finale van de nieuwe GEM-hoofdrun… (meer…)

Door Hajo, geleden

Wat o wat gaat het volgende weekeinde brengen?

Klik voor grotere kaart

We weten nu zeker dat het kwik in delen van Europa gaat kelderen naar een voorlopig dieptepunt aankomende vrijdagochtend 3 februari.  Aankomsten in de Alpen moeten op echt barre omstandigheden voorbereid zijn. Noorwegen, Zweden en Finland idem dito. En de LL? Het beetje sneeuw dat vanavond al valt in het oosten (zie radarkaart) zal zeker helpen maar wordt het zo koudddd?

Dauwpunt -22°C
De kaart hierboven is een beetje een truc. Het is niet de temperatuur maar de dauwpunttemperatuur of natte-bol-temperatuur. Het is de temperatuur die je thermometer aangeeft als je er een dunne natte lap om wikkelt. De verdamping zorgt dan voor extra afkoeling. Als de lucht 100% vochtig is zoals op een zwoele zomeravond dan geldt T = Td. Maar komende vrijdag als de luchtvochtigheid ’s nachts maar 30% is dan heb je T= -9°C en Td=-22°C. En hierrrr nog een mooie nieuwe ECMWF-kaart met -24°C in Friesland in de ochtend op maandag 6 februari.

IJs horen groeien
Het mooie is nu dat als het ook nog een klein beetje waait dat zich boven het groeiende ijs geen vochtig laagje met T=Td kan vormen, zodat het oppervlak van het ijs een flink aantal graden kouder kan zijn dan de buitentemperatuur. Het is nog iets complexer omdat de berekeningen voor 2m hoogte gelden terwijl het aan de grond enerzijds kouder maar anderzijds vochtiger is. Toch kunnen we op basis van de ECMWF12u het ijs eind van de week horen groeien!

Of komt het toch nog anders? Wat zeggen de modellen?

(meer…)

Door Hajo, geleden