Oostenrijk

Klik voor grotere kaart

Qua weerbericht is er vanavond niets nieuws te melden, wat ik niet ook al in mijn laatste weervideo heb gezegd. Na alle dramatische berichten vraagt Arjan terecht in de reacties of het nog wel veilig is om te skiën in het westen van Oostenrijk. Zijn vraag is precies goed, behalve dat “westen van”. De kaart hierboven laat duidelijk zien dat het lawinegevaar overal aan de Oostenrijkse noordkant zeer hoog is. Morgen pikt ook juist het oosten weer wat mee, terwijl het westen juist bijna niets krijgt. En zondag overal weer een laagje.

Olifant
OK, maar op de piste ben ik toch veilig. Ja dat klopt. Het feit dat er gisteren iemand in Ischgl op de piste is gegrepen en is overleden is de extreem zeldzame uitzondering die de regel bevestigt, dat je op de pistes volledig veilig bent voor lawines. Het heeft ook echt geen zin erover in te zitten. Dan zou je in Nederland ook niet meer in de auto stappen. De kans dat je op de piste gegrepen wordt door een lawine is kleiner dan dat je op de drempel van je hotel door een vallende olifant wordt geraakt. Te meer alle bergdiensten na het ongeval in Ischgl volledig op scherp staan.

Dus gewoon onbezorgd genieten van een unieke wintersportweek? Nou, dat nu ook weer niet helemaal. Het offpiste skiën is zo gewoon geworden tegenwoordig, dat in elke groep en in elk gezin wel iemand is die zich eraan “bezondigt”. Al druk je elkaar nog zo op het hart gewoon op de pistes te blijven, iemand zal toch ergens de verleiding niet kunnen weerstaan om toch net even dat ene schijnbaar ongevaarlijke hoekje door de poeder af te steken.

En juist als maandag, dinsdag en woensdag de zon volop schijnt in Oostenrijk zullen mensen al gauw denken: nu zal het toch niet meer zo gevaarlijk zijn. Misschien zakt het gevaren niveau weer naar 3 (Zwitserland nu al niet hoger dan 3 – zie hierrr). Maar dan moet je bedenken dat de meeste dodelijke ongelukken juist bij die middelste gevarenniveau’s gebeuren als mensen zich weer veilig wanen. Het zou onverantwoord zijn hier een mini-cursus lawinekunde te geven, maar ik kan een hint geven: zeer koud geweest -> bekerkristallen op oude sneeuwlaag -> daarop nu verse laag poeder. In die situatie blijven met name de schaduwhellingen soms wekenlang bloedlink. 

Wat mij betreft mag je alleen dan roepen dat je iets van lawines begrijpt als je cursussen hebt gevolgd, boeken hebt gelezen en ook wel ergens in je omgeving met het verdriet over een slachtoffer geconfronteerd bent geweest. Heb je dat op zak, in je hersenpan en in je “systeem” en volg je de lokale lawineberichten elke dag, doe dan wat je goeddunkt zonder anderen in gevaar te brengen.

Blootstellingsduur maal kans
En met lawinegevaar is het net zo als met elk risico: de kans dat iets gebeurt is de blootstellingsduur maal kans. Dat is ook de reden dat duizenden mensen met nul lawinekennis en nul voorzorgsmaatregelen in die ene vakantieweek niets overkomt, terwijl elk jaar weer ervaren berggidsen omkomen. Hun kennis is misschien 100 keer groter en hun risico dus 100 keer lager, maar hun blootstellingsduur is wel 1000 keer hoger. Zo kan het dus zijn dat iemand met enige lawinekennis die een helling niet wil doen, door zijn maten wordt uitgelachen als zij die helling probleemloos afdalen. Anderzijds is het ook zo dat een overmaat aan kennis een schijnzekerheid biedt, waarop de spreuk van toepassing is “Let op, de lawine weet niet dat je een expert bent!”

Het kan zijn dat je op 10 meter naast een “hotspot” in de helling bent geskied waarmee je een lawine zou hebben losgetrapt die je zeker niet zou overleven… en dat er toch niets gebeurt. En dat je je dan koning waant terwijl je in werkelijkheid een enorme sukkel bent. En toch weten de echte liefhebbers nu al dat ze niet naar me gaan luisteren… en dat ze straks gewoon helemaal losgaan. Ik kan dan alleen maar ten overvloede roepen dat de pistes in een sneeuwsituatie zoals nu ook gewoon geweldig lekker skiën en boarden.

Misschien helpt het als ik de ongevallen van vandaag waarvan 2 dodelijk nog eens opsom…. (meer…)