Een heuse zomerstorm op komst; aanstaande zaterdag al – en misschien maandag nog wel een keer! Smullen voor de weermannen natuurlijk. Het was bij wijze van spreke bijna vechten geblazen wie het bericht mocht doen: Ronaldo of ondergetekende. Ik heb de eer, maar wil er graag bij vermelden dat dit bericht in brede samenwerking met Ronaldo tot stand is gekomen. Zo meteen een inschatting of het echt zo erg wordt -windkracht 10 op de noordwestkust- als de kaart uit de GFS 0h ons voorschotelt.
Eerst eens zien waar die storm vandaan komt en ook waarom we zo laat zijn met signaleren! Het probleem was bovenstaande kaart. Al op dat moment grote afwijkingen in de modelberekeningen. Waar het Amerikaanse GFS model het lagedrukgebied boven de golf van Biskaje al vanaf afgelopen dinsdag enigszins uitdiepend via Noord-Frankrijk over de Lage Landen op zaterdag boven de lage landen verwacht wilde het Europese ECMWF model er -tot gisteravond!- niets van weten; al op een verwachtingstermijn van +57 uur zeer afwijkend. Het lagedrukgebied zou al oplossend pal oostwaarts het continent op kruipen.Wel zat er veel onzekerheid in die hardnekkige hoofdrun; het ensemble gaf aan dat het ook in die verwachting tot storm kon komen.
Zelfde model, met de verwachting voor het zelfde tijdstip (morgenochtend). Maar nu de berekening zoals vanavond: 3 runs (36 uur) verder dus. Sinds gisteravond op naar wat nu waarschijnlijk het juiste pad lijkt. Wat een verschil! De kerndruk van het laag is een kleine 5 hPa lager en ligt nu op ramkoers : mogelijkheden tot verdere uitdieping over het kanaal.
En dat gaat gebeuren. Pal over het kanaal en de lage landen. In alle modellen inmiddels duidelijk herkenbaar als loepzuivere kanaalrat. Ook nog eens getriggerd door kou en veel wind hoger in de atmosfeer (een hoogtetrog) ontwikkelt zich een heuse stormdepressie. Typerend voor zo’n “rat” is de vrij beperkte omvang en het plotselinge ontstaan er van. Heb ik meteen het excuus voor de late waarschuwing. En ach, tegenwoordig kunnen we waarschuwen. Vroeger, toen we nog niet over de fijnmazige modelberekeningen beschikten, was de verassing vaak compleet. Vroeger; dat was bijvoorbeeld Pinksteren 1860 maar ook nog op Hemelvaartsdag 1983! Bij die laatste vielen 10 (vooral watersportende) slachtoffers te betreuren.
Waarmee aangekomen bij de gevaren. Midden in de zomer: veel mensen buiten, op of in het water en de bomen vol in het blad dus kwetsbaarder. De criteria liggen daarom wat lager. Het KNMI spreekt van zomerstorm vanaf windkracht zeven en waarschuwt (nu al) ruim van te voren voor zware windstoten (>75 km/uur) met code geel en zal code oranje (zeer zware windstoten >100 km/uur) waarschijnlijk volgen. Code rood -een weeralarm- is nog even afwachten maar sluit ik niet uit. Hoe anders ook voor bijvoorbeeld mijn zus en familie dan bij aankomst op Terschelling hierboven (op de foto van mijn zwager), afgelopen zaterdag. Komende zaterdag de terugvaart..
Op het laatste kaartje met de drukgebieden liet ik zojuist het minst zware scenario zien. De timing en sterkte zijn overigens nog lastig. Maar zoals we het nu inschatten: rond 11 zaterdagmorgen de meeste wind op de Belgische kust (daar waarschijnlijk windkracht 8), langs de kust noordwaarts trekkend met de piek rond 5 uur in de middag op de Waddeneilanden. In die Europese ECMWF berekening bedraagt de kerndruk bij het langstrekken zo’n 999 hPa. De wind zal daarbij dan niet verder aantrekken dan tot windkracht 8. Met windstoten rond of net boven de 80 km/uur. Maar waarschijnlijk pakt het zwaarder uit..
Het hoge-resolutie model HARMONIE laat het andere uiterste zien. Met een kerndruk van 992 hPa: enige tijd windkracht 11 over de Wadden en het IJsselmeer met windstoten tot meer dan 130 km/uur? Ik twijfelde of ik dit zou noemen. HARMONIE zit er in stormsituaties vaak iets te hoog mee. En dit lijkt me sowieso onwaarschijnlijk. Maar om de onzekerheid en het gevaar nog maar eens te onderstrepen. Hoe wordt het dan wel?
De jongste GFS uitvoer laat naar mijn mening het meest waarschijnlijke scenario zien. Op basis van het in dit soort situaties best scorende model en het feit dat het model er al dagenlang klem bovenop zit. En de intuïtie van collega Ronaldo. In de loop van de middag, misschien iets eerder dan de 17h op bovenstaande kaart de piek in de kop van Noord-Holland en op de Waddeneilanden. Windkracht 9, misschien wel even aan 10 rakend. Een volle Noordwesterstorm dus. Met waarschijnlijk zeer zware windstoten; tot ca. 110 km/uur. Dat zal leiden tot verhoogde maar waarschijnlijk geen gevaarlijke waterstanden. Wel tot zware overlast en gevaarlijke omstandigheden voor alle kampeerders en watersporters. Alle kustprovincies (inclusief de IJsselmeer-regio) krijgen het zwaar te verduren. En dus die overtochten van en naar de Waddeneilanden. Hou rekening met vertraging en mogelijke uitval van veerdiensten.
Tijdens de droge periode’s met name aan de voorzijde van de depressie zaterdagmorgen nog zo’n 18 graden trouwens. Tijdens intensieve neerslag aan de achterzijde (zuidwestflank) misschien nog maar 14 graden in de middag. Compleet herfst dus. Hoeveel neerslag is nog lastig te zeggen. De berekeningen verschillen nog al. De laatste Amerikaanse laat het meeste (75 mm!) op zee vallen; in Nederland tot zondagochtend 10 tot 20 mm. Het ECMWF doet het wat meer verspreid; met plaatselijk zo’n 35 mm in zowel Zeeland en Zuid-Holland als Groningen.
Geheel in stijl van de zomerstormen lijkt een tweelingstorm zoals bijvoorbeeld in 1860 en 1956 (zelfs 4x) maar ook 2000 en 2007 een kans te maken. Na een droge en rustige zondag(ochtend?) maandag / dinsdag mogelijk weer storm(achtig).
En daarna? Dinsdag mogelijk een derde depressie met meer wind en regen. De neerslagsom zal na dinsdag op uitgebreide schaal rond of boven de 40 mm liggen; aan de kust misschien (veel) meer. De droogte lijkt dus sterk af te nemen. Daarna onder invloed van een wat meanderende straalstroom licht wisselvallig met mogelijk best aardige dagen. Geen thermische hoogstandjes; veelal rond of net iets onder de “normaal” voor de tijd van het jaar. Maar -net als afgelopen week- is dat in de zon en uit de wind mogelijk weer aardig zomerweer; vooral richting het einde van volgende week. Het mooiste lijken we echter gehad te hebben.
12 reacties
Gesloten voor reacties.