Klassiek plaatje hoor! De winter is ingevallen wat mij betreft. Natuurlijk is het nog veel te vroeg in het seizoen om tot daadwerkelijk winterse omstandigheden te leiden maar verder past dat plaatje precies. Met een pal oostenwind stroomt sinds gistermiddag vijf uur zeer koude lucht ons land in. Naar goed gebruik mocht Nieuw Beerta die als eerste van de KNMI-hoofdstations ontvangen. Aan de grafiek met in rood de temperatuur op waarnemingshoogte, groen de grastemperatuur en blauw het dauwpunt vallen een aantal dingen op.
Maar eerst even wakker worden. De manier bij uitstek is nu je neus even buiten de deur steken. Wow. Kraakhelder met als bonus een schitterende samenstand deze morgen! Helaas was ik een minuut of tien te laat om het helemaal mooi op de gevoelige plaat vast te leggen maar alsnog. Rechtsboven Venus, schuin daaronder Jupiter en net boven de de huizen (achter het onderste rijtje hoogspanningskabels) de smalle maansikkel. Tussen Venus en Jupiter bevindt zich ook Mars nog maar daarvoor (schijnbare magnitude + 2.0) was het al veel te licht. Venus is met een magnitude van -4.2 extreem helder en blijft tot ver na zonsopkomst zichtbaar voor het blote oog! Dat alles overigens in “mijn” sterrenbeeld.
Frisse neus gehaald dus. Met de veelal matige oost tot noordoostenwind voelt het officieel “schraal” aan. Maar je mag ook best zeggen: lekker koud. Ook hierboven is Nieuw Beerta koersbepalend.
Met een kleine slag om de arm lijken het op het moment van schrijven de minima zojuist behaald. Nergens kwam de werkelijke temperatuur (al) onder nul, zelfs niet vlak boven het gras. De verschillen tussen daar en de temperatuur op waarnemingshoogte zijn klein; veelal minder dan één graad. Verklaarbaar: anders dan stralingskou hebben we nu te maken met transportkou bij een doorstaande wind en derhalve goede menging van de atmosfeer. Bij onze oosterburen kwam het al wel tot vorst op waarnemingshoogte.
Komende ochtenden zal het er steeds om hangen; wel of geen vorst op waarnemingshoogte. Twee vorstnachten (doorgaans aan het eind van de maand natuurlijk) is voor midden-Nederland overigens de “normaal”. Het HARMONIE model overschat met de huidige condities naar mijn idee de uitstraling, het ECMWF onderschat die. Het lijkt me dat het GFS en (bovenstaand) HIRLAM er nu het beste op zitten. Op het kaartje is ook mooi de (invloed van) het zeewater te zien. Inclusief de thans vanuit het oosten instromende afkoeling. De extreme afwijking naar beneden zit verder naar het westen en noordwesten op de Atlantische oceaan.
Zie de duikeling. Hij gaat lekker hoor. Uiteraard moet alles op zijn plek vallen maar de omstandigheden die gecreëerd lijken te worden voor het aanstaande seizoen zijn hoopgevend. Overigens lijkt deze grafiek niet helemaal actueel maar dat brengt me in verwarring. De actuele data van het KNMI (composiet afgelopen week) laten ook die 16 a 17 graden zien wat een foutje in de x-as van de grafiek suggereert.
Wetteronline (met dank aan Martha in de reacties!) zegt echter 15 graden. Hoe dan ook: goed op weg.
Het kriebelt dus ik kan het niet laten; ook stiekem alvast even een keertje naar de ijspluim staren. Hierboven de watertemperatuur (of) ijsdikte voor de Nederlandse slootjes en vijvers. Ook al een mooie afkoeling zichtbaar hoor!
Deze is ook nog wel even interessant om aan te stippen. Ik verwacht niet dat we -ondanks de vorst- morgen en dinsdag de autoruiten hoeven de krabben. De aangevoerde lucht is met dauwpunten rond -3 graden erg droog. Zie de luchtvochtigheid hierboven maar eens: dit zijn zeer lage waardes voor aan het eind van de nacht. Woensdagochtend misschien wel!
En hoe zit het met de sneeuwkansen? Diverse lagedruk-invloeden boven Zuid-Europa maken het spannend. We kijken eerst nog even naar Oost-Europa en de Benelux alvorens we op de Alpen inzoomen. Want morgen is eerst Polen aan de beurt. Het kan daar fors uitpakken; ik ben benieuwd of we mooie plaatjes gaan spotten.
Woensdag kijken we naar het oosten van Duitsland. Vanuit het zuiden veel neerslag bij lage temperaturen. Plaatselijk kan de sneeuwgrens tijdelijk naar bijna zeeniveau dalen; wellicht kleuren plaatsen als Nürnberg, Erfurt en Dresden wit!
Daarna beginnen de modellen al wat uit elkaar te lopen dus wordt het onzeker. Het Europese ECMWF model berekent wat meer kou en vooral meer neerslag. Met een sneeuwgrens die waarschijnlijk niet lager uit zal komen dan 500 tot 800 meter is de kans op sneeuw in de Benelux klein maar zullen de toppen van het Sauerland misschien wel wat eerste vlokken gaan zien.
Afsluitend voor de Benelux zien we ook in de pluim al vanaf woensdag vrij veel spreiding; meer of minder bewolking en neerslag en kleine variaties in de windrichting kunnen grote effecten hebben op de temperatuur. Ook wordt de luchtdrukverdeling vanaf volgend weekend onzeker. De stroming kan oostelijk blijven maar ook een noordwester is kansrijk. Wel kunnen we stellen dat we voortgaan met lage temperaturen (15 graden als middagtemperatuur is de norm) en constateren dat oktober waarschijnlijk één tot anderhalve graad “te” koud zal uitvallen.
Met al die lagedruk-invloeden boven het warme Middellandse zeewater is een nauwkeurige verwachting uitspreken eigenlijk een hachelijke zaak. Toch staat er vanmorgen een redelijk consistent plaatje in de modellen. Overigens is ex-orkaan Joachim nog steeds niet helemaal van de kaarten; het restant ligt zelfs aanstaande dinsdag nog als kleine depressiekern boven het zuidwesten van Portugal.
Op de Balkan blijft het te warm voor sneeuw en wordt het opnieuw noodweer. Het Europese model laat de komende 10 dagen op uitgebreide schaal 200 tot 250 mm regen vallen wat me zeer waarschijnlijk lijkt. Het Amerikaanse model lokaal zelfs ruim 350 mm maar dat is te veel. Ook de uitschieter in het Europese model net ten zuiden van Rome zal meevallen.
Woensdagochtend gaat de wind in de Alpen -in eerste instantie tijdelijk- om naar het noorden en zakt de sneeuwgrens in Oostenrijk naar zo’n 1400 meter. Op die hoogte 10 tot 15 sneeuw maar die zal weer overgaan in regen.
Echt interessant wordt het richting vrijdag. Er lijkt een loepzuiver “Genua-laag” te ontstaan.
Vanuit het westen zal de stroming noordoostelijk worden; hoger in de atmosfeer ziet dat er op zaterdag ongeveer zo uit.
Met mooie sneeuwval dus! Waar en wanneer het zwaartepunt komt te liggen is nog lastig te zeggen. Voor de Franse Alpen lijkt dat in ieder geval donderdagavond te worden; Oostenrijk waarschijnlijk zaterdagochtend.
Ik denk dat plaatselijk de halve meter gehaald kan worden. De sneeuwgrens? Bij aanvang op zo’n 1500 meter. Waar die op zaterdagochtend uitkomt is nog niet te zeggen. Het kan 1200 meter zijn, maar ook 600 meter worden. Zou het op enige hoogte blijven liggen; de winter halen? Hoewel het nog erg vroeg in het seizoen zie ik wat kansjes. Deze morgen zien we in het Amerikaanse meteofictie tijdsbestek de vorstgrens op 25 oktober oplopen tot boven de 2500 meter. Maar dat is ver weg; wie weet verdwijnt dat van de kaarten.
Niet voor niets noemen we het zo ver vooruit meteofictie. Deze pluim -omgeving Kleinwalsertal – geeft het perfect weer. Zie eens wat een spreiding = onzekerheid. Toch kun je er wat mee. Ik zie aan het eind van de periode 3 clusters (scenario’s dus) voor de temperatuur op het 850 hPa vlak (= ca. 1500 meter hoogte). Warm (tot +10 graden), normaal (+4 graden) of koud; met temperaturen aanhoudend tussen de nul en -4 graden. Inclusief de (blauwe) controlerun met sneeuw tot in de laagste dalen op de 23e! De (zwarte) hoofdrun zit vrij ver bovenin. Kansen dus!
42 reacties
Reacties zijn gesloten.